woensdag 14 mei 2014

Peter Høeg: Smilla's gevoel voor sneeuw


De Deense schrijver Peter Høeg (1957) lijkt mij een bijzonder mens, hij is zeeman én balletdanser geweest. Zijn boek Smilla's gevoel voor sneeuw is al weer wat ouder, namelijk van 1992, maar ik had zin in een spannend boek met enig level en de omslag beloofde mij een literaire thriller. Daarbij maakte de titel mij nog eens extra nieuwsgierig.

En hoewel halverwege het boek mijn aandacht even wat dreigde in te zakken, het einde tamelijk onbevredigend is en de plot een beetje rammelt, ben ik niet teleurgesteld. Integendeel. Het verhaal heeft vaart, wordt goed en spannend verteld en is een plezier om te lezen. De sfeer van het boek doet me in de verte wat denken aan Gorky Park van Martin Cruz Smith, ook al zo'n bestseller. Maar misschien wordt dat ingegeven door de bittere kou en de alom aanwezigheid van sneeuw en ijs.

De hoofdpersoon, Smilla Jaspersen (37), is een ware heldin, maar in eerste instantie tamelijk onuitstaanbaar. Koppig en brutaal, snel verveeld en een achterdochtige mensenhater. Toch krijg je gaandeweg meer begrip en sympathie voor deze depressieve loner. Haar jeugd bijvoorbeeld, tussen twee culturen in (ze is half Deens, half Eskimo), was niet gemakkelijk. En daarbij is ze wél lief voor haar zesjarig buurjongetje Esajas. Als hij na een val van het dak komt te overlijden en dit vervolgens door de politie van Kopenhagen wordt weggezet als een "ongeluk", gaat Smilla, met haar afkeer van regels en ambtenaren, op onderzoek uit. Ze stuit daarbij op een ingewikkeld complot.

Het boek overstijgt het thrillergenre. Er is ruimte voor wiskundige bespiegelingen en enige maatschappijkritiek. Zo leerde ik en passant nog wat over Groenland en de problemen rond de kolonisatie van dit enorme land door Denemarken.