zaterdag 25 februari 2017

donderdag 23 februari 2017

Tante Agaath


Deze mooie foto uit begin jaren 50 geeft goed de sfeer van die tijd weer. Voor mij een 'Bert Haanstra Nederland', waar ik soms jaloers op ben (maar toch ook heel vaak niet). Het huiskamertafereel toont eenvoudig comfort en degelijkheid, geen buitenissigheden, gezelligheid thuis. De jongedame met de mooie lach is mijn (moeders) tante Agaath (1930-2016). Zo heb ik haar nooit gekend: jong. Achterop de foto staat het adres van een fotograaf in Amsterdam. Waarschijnlijk ging zo iemand de deuren langs met een passend aanbod voor een portret, op een geschikt moment.


Het grote pronkstuk op deze afbeelding (afgezien van tante Agaath natuurlijk) is het prachtige Philips radiotoestel, dat letterlijk centraal staat op de foto. Een apparaat dat toen al snel tussen de 300 en 400 gulden kostte. In die tijd waarschijnlijk een fors bedrag, hoe lang moest je daar wel niet voor werken. Ik stel mij zo voor dat dit toestel uitsluitend voor verantwoorde programma's van, bij voorkeur, de NCRV werd opgewarmd. Geen frivoliteiten.


De porseleinen hond die er bovenop staat te glimmen, meen ik mij nog te herinneren uit mijn vroege jeugd. Laag op het tafeltje met de plant staat een klein scheepsmodel in een fles. 'Katwijk a/Zee' staat er in sierlijke letters opgeschreven.


In de comfortabele stoel met verstelbare leuning leest tante Agaath een boek dat waarschijnlijk uit een kleine (Chr.) leesbibliotheek afkomstig is, misschien van de CJMV. Het is gebonden met een ouderwets donkergemarmerde kaft. Ik weet precies hoe dat papier voelt en hoe het ruikt. Ooit vulde ik mijn eigen wekelijkse boekenquotum aan via een vergelijkbare mini-bieb. Een mooie herinnering.


Opvallend is het grote aantal gehaakte kleedjes. Op deze ene vierkante meter tel ik er al vier. Dat is niet verwonderlijk natuurlijk, met al die meiden in huis. Tante Agaath had veel zusters, mijn oma was daarvan de oudste. Tante Agaath was de jongste en is als laatste van dit grote gezin overleden, vandaag precies een jaar geleden. Zij wordt gemist.

zondag 19 februari 2017

Verkiezingsborden nieuwe stijl


Al sinds mijn vroege jeugd vraag ik mij af wie toch die grijze verkiezingsborden beplakt, wannéér dat dan gebeurt en vooral hoe, want de borden staan best hoog op hun palen. Nog nooit heb ik dit live mogen aanschouwen. Ik stel mij voor dat zoiets bij het ochtendkrieken gebeurt. Een baardige, activistische man staat met een emmer behangerslijm op een wankel trapje en plakt een affiche ergens lukraak in het midden van het bord, of liever nog half of helemaal over de poster van een concurrerende partij heen.

Nu is er vlakbij mijn nieuwe adres zo'n aanplakpunt en ik had mij dit jaar dan ook verheugd op een ontknoping. Eindelijk zou ik kunnen zien hoe dat in zijn werk gaat, dat aanplakken. Maar dat ging mooi niet door. Op zekere morgen werd er door een aantal werklieden van de gemeente een lang bord opgericht, waarop alle posters al kant en klaar (en even groot) aangebracht waren. En wat waren dat er veel dit jaar, zelfs de kleinste splinterpartijtjes hadden een plek gekregen. En alles keurig symmetrisch en saai over de beschikbare ruimte verdeeld. Door het grote aanbod, de schijnbaar willekeurig indeling en de gelijkvormigheid van de affiches kwamen nu zelfs de grote, gevestigde partijen een beetje obscuur over.


Bij nadere bestudering van het gloednieuwe bord zag ik dat de hele zaak er gewoon in zijn totaal opgeprint was! Het was een reuzefoto. Saai, maar efficiënt. Al die partijen hebben waarschijnlijk ooit per mail een pdf moeten aanleveren voor een bepaalde datum en dat was het dan. Exit de partijliefde, gestaalde kaders, vrijwilligers en voor mij de mogelijkheid om er ooit achter te komen hoe het nou zit, met die plakborden.

vrijdag 17 februari 2017

donderdag 16 februari 2017

woensdag 15 februari 2017

Zaphod Beeblebrox

Zaphod Beeblebrox is een van de onvergetelijke personages uit The Hitchhiker's Guide to the Galaxy (1979). Hij is The President of the Galaxy. Een kleurrijk figuur. President, maar zonder enige macht. Meer een middel om het volk af te leiden, zodat niemand zich afvraagt wie er werkelijk de macht heeft in het universum. Grappig, toen. 

Ik moet vaak aan hem denken als ik de krant lees deze weken.

Wit weekend

Zaterdagmorgen

Zondagmorgen

*No animal was harmed in the making of these photographs

dinsdag 14 februari 2017

Valentijn

Ik Denk Steeds aan U.

1920

1934

1920

Meer zoetigheid?  Hier  en  hier.

zaterdag 11 februari 2017

Het dier is de belichaming van het heden


Via uitzending gemist kijk ik graag naar Winteruur, een korte dagafsluiter van ongeveer 12 minuten, uitgezonden door de Vlaamse televisie (Canvas). Ik ben een late instapper bij dit onweerstaanbaar charmante programma, waarop ik geattendeerd werd door het blog Festina Lente, maar intussen heb ik toch al een flink aantal afleveringen bekeken.

In Winteruur ontvangt Wim Helsen (en zijn hond Boris) een gast die zijn of haar favoriete tekstfragment voorleest en daar vervolgens iets over vertelt. Dat kan van alles zijn, een gedicht, een songtekst, een fragment uit een geliefd boek. Het is een ode aan het geschreven woord en er gaat een enorme rust uit van dit programma, wat natuurlijk mooi meegenomen is zo vlak voor het slapen gaan.


Een mooie aflevering is die met de innemende zanger Guido Belcanto. Hij noemt zichzelf een melancholicus van temperament en zijn fragment is afkomstig van de filosoof Arthur Schopenhauer (1788-1860), die hij de beste non-fictieschrijver aller tijden vindt. De tekst is te vinden in de bundel met de prachtige titel Er is geen vrouw die deugt.

Het fragment: Dieren zijn in een veel grotere mate dan wij tevreden met het bestaan zelf; planten zijn het helemaal, mensen al naargelang van hun stompzinnigheid. Daarom is er in het leven van een dier minder leed, maar ook minder plezier dan in dat van de mens. Dat komt vooral omdat een dier enerzijds gevrijwaard blijft van zorg en bezorgdheid, buiten de pijn die het werkelijk lijdt, en anderzijds ook de hoop niet heeft en zich dus niet van tevoren in gedachten op een blijde toekomst kan verheugen; Dat komt omdat het bewustzijn van een dier tot het waarneembare, en daardoor tot het heden is beperkt: het kent alleen hoop en vrees op korte termijn, met betrekking tot dingen die nú waargenomen kunnen worden, terwijl het bewustzijn van de mens een gezichtsveld heeft dat het hele leven omvat, en zelfs meer dan dat. Maar juist daardoor schijnen de dieren vergeleken bij ons in één opzicht werkelijk wijs te zijn: zij kunnen namelijk kalm en ongestoord genieten van het heden. Het dier is de belichaming van het heden.

Ik heb mijn eigen exemplaarke er even bijgepakt (privé-domein nr. 30) en vind Guido's fragment in uitgebreide versie terug op blz. 34 in het hoofdstuk Over het lijden van de wereld. Lijden dat volgens Schopenhauer ontstaat door verlangen naar wat men juist niet heeft. Hieruit blijkt weer zijn vaak boeddhistische kijk, in een tijd dat dat nog niet zo gebruikelijk was (evenals het verdedigen van dieren trouwens). Het dier mist dit lijden, deze zorgen, vrees en hoop, want het mist reflectie, aldus Schopenhauer.


Guido Belcanto en Wim Helsen zijn het met Schopenhauer eens dat dieren benijdenswaardig zijn, dat zij geen zorgen hebben en altijd volledig in het moment, in het nu, zijn. Maar is dat eigenlijk wel zo? Als we bijvoorbeeld kijken naar een paard, dan kunnen we constateren dat dit dier verwachtingen koestert, een interne klok heeft. Het kijkt ergens naar uit, voornamelijk etenstijd, maar ook naar een weerzien met zijn soortgenoten of verzorger. Dan is het dus met de toekomst bezig en niet totaal in het nu.

Daarnaast geeft het hele verhaal mij een beetje een dubbel gevoel. Aan de ene kant is het fijn dat er inmiddels erkenning is dat ook een dier bewustzijn heeft (in het nu immers). Aan de andere kant wordt er weer aangegeven dat het desondanks redeloze wezens zijn, onvolwaardig en zonder gevoelens enzovoort, waarmee je dus in het uiterste geval zonder gewetensbezwaar van alles kunt uithalen.

Guido Belcanto in Winteruur vind je hier.

Van Arthur Schopenhauer: Er is geen vrouw die deugt verscheen in 2016 een twaalfde druk bij de Arbeiderspers.

woensdag 8 februari 2017

Wire Horse

staand

Rewind, Josine Vingerling 2002

hangend

Hoogte: ongeveer 30 cm, materiaal: ijzerdraad.

(In collectie in Duitsland.)

zondag 5 februari 2017

Kaasmarktschool


Streng stichtelijke bijbelteksten op de wand, dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht in deze vrije, artistieke omgeving. Ik ben hier in Leiden, in de Kaasmarktschool, tegenwoordig een kunstenaarsbolwerk. Maar het heeft natuurlijk alles te maken met het verleden van dit gebouw dat ooit (1909) werd neergezet als 'school voor lager onderwijs op gereformeerde grondslag'.  De school werd in 1923 drastisch uitgebreid met een verdieping, trappenhuis en vestibule. En uit die tijd dateren ook deze tegeltableaus die ik mooi vind, door de vormgeving en het lettertype en omdat ze uit de jaren twintig zijn. Maar gezellig zijn ze bepaald niet en er is, zelfs nu nog, niet veel fantasie voor nodig om je hier de ongetwijfeld loodzware sfeer van toen voor te stellen.


Heel anders dan nu in ieder geval. Het pand biedt onderdak aan een groot aantal kunstenaars uit verschillende disciplines. Beeldende kunst, muziek, theater, mode en meer. Ik ben op bezoek bij Olivier die in een van de vele lokalen zijn werkruimte heeft. De Kaasmarktschool ligt midden in de historische binnenstad van Leiden. Grachten, terrasjes, winkels, kinderhoofdjes en stadsgeluiden. Maar als je eenmaal het geheimzinnige oude poortje op de Hooglandsche Kerkgracht gepasseerd bent, bevind je je in een andere wereld. In de tamelijk wilde stadstuin (het schoolplein van toen?) hoor je niets meer van de omgeving, hooguit een carillon.


Het atelier van Olivier Hijmans bevindt zich op de eerste verdieping. Vanachter de ramen heb je een mooi uitzicht op de 'achterkant van de stad', de tuintjes achter de hoge en statige oude panden. Ook hier is de rust opvallend, en die komt goed van pas. Olivier is beeldend kunstenaar, maar in de eerste plaats sonoloog. Hij componeert electronische muziek en soundscapes, en maakt daar prachtige, abstracte schilderijen bij. Zijn (Engelstalige) blog vind je hier en zijn website (geluid aan!)  hier.

vrijdag 3 februari 2017

Luchtkasteel

 

Op een nevelige ochtend op het strand kan een groot schip in de verte je fantasie al prikkelen. 
Het is dan net een burcht met torens en muren met kantelen.


woensdag 1 februari 2017

Vogels turven


Dit weekend vond de Nationale Tuinvogeltelling plaats, jaarlijks georganiseerd door de Vogelbescherming. Het leek ons leuk om weer eens mee te doen, al helemaal omdat we nu zo'n mooie tuin hebben waarin juist veel vogels te zien zijn, bijvoorbeeld pimpelmezen, koolmezen, lijsters en zelfs halsbandparkieten. Erg leuk vind ik de winterkoninkjes, waarschijnlijk omdat ze zo klein zijn, ongeveer een bitterbal.

Kortom, dat moest gaan lukken hier. De regels waren eenvoudig: tel een half uur lang de vogels in je tuin. Maar ze moeten wel echt "geland" zijn, overvliegende vogels tellen niet mee. En geef alleen het hoogste aantal op van een soort die je tegelijk hebt gezien, anders krijg je dubbelen.

Op zondagochtend zaten we er dus helemaal klaar voor. Ik had royaal voer gestrooid, ook op een nieuwe plek dicht bij struiken, want dat zouden de vogels prettig vinden, vanwege de beschutting. Het resultaat na een half uur tellen: 3 (drie) vogels. Allereerst het roodborstje dat dagelijks een paar keer komt aanvliegen en die wij, heel origineel, Robin hebben genoemd. En daarna nog twee andere vaste bezoekers, een echtpaar forse houtduiven. Dat was het. Verder niets, zelfs niet "onze" merel of de gang van 8 brutale kauwtjes die hier elke ochtend langskomt. Ik had sterk het gevoel dat er vanuit het struikgewas gegniffeld werd, om mij met mijn turfpotloodje.

De rest van de dag hebben we ook geen vogel meer gezien. Misschien was er een totale verzadiging opgetreden vanwege een enorm strooivoeroverschot tijdens deze twee tellingsdagen. Het is hier een behoorlijk vogelvriendelijke omgeving met waarschijnlijk een groot aantal meecalculerende zondagsornithologen. En voor de vogels was het natuurlijk op alle adressen sint maarten: je komt langs, zingt wat en krijgt lekkers.

In totaal waren er dit jaar 946.426 vogels geteld. Onze bijdrage: 0,0003169%