vrijdag 4 oktober 2013

Hundertwasser


Om deze herfst nog wat extra op te leuken bezochten wij de expositie met vroege werken van Hundertwasser in het Cobra Museum in Amstelveen. Op deze doordeweekse dag in het museum veel grijze dames en pensionado's. Er klinkt zacht Japanse muziek.


Het werk van de Oostenrijkse kunstenaar Friedensreich Hundertwasser (pseudoniem van Friedrich Stowasser, 1928-2000) kenmerkt zich door intense kleuren, mandala-achtige composities, een fascinatie voor spiralen en vooral het ontbreken van de rechte lijn.


Zijn motto "de rechte lijn is goddeloos" is dan ook de titel van deze tentoonstelling. Het is overigens nogal potsierlijk om deze uitspraak zo breeduit op het tamelijk strak uitgevoerde Cobra Museum te zien prijken. Dit gebouw, het plein waaraan het grenst, ja eigenlijk héél grauw Amstelveen verbeeldt zo ongeveer alles wat Hundertwasser verfoeide en waar hij zijn leven lang actief tegen gestreden heeft. Hij was er vast van overtuigd dat rechte lijnen in de waarste (organische) betekenis van het woord ongezond zijn. Dat komt vooral ook tot uiting in de Gaudi-achtige utopische gebouwen die hij ontworpen heeft.


Kleurige vrolijkheid en enorme diepgang gaan hand in hand. Er zijn duidelijke invloeden uit het Boeddhisme, Taoïsme en de gedachtenwereld van Jung en Freud te bespeuren. Hundertwasser heeft in zijn leven veel gereisd, onder andere door Japan, en is, typerend wellicht voor hem, uiteindelijk overleden op de Queen Elisabeth II in de Stille Oceaan.

Hundertwasser hangt hier nu dan wel in het Cobra Museum voor Moderne Kunst, eigenlijk is hij nog een kind van de Jugendstilperiode. Zijn werk is daar een uitloper van. Hoewel twee generaties jonger dan de bekende Weense Jugendstilkunstenaars en ondanks de grote verschillen met zijn werk, is er onmiskenbaar een zekere verwantschap.


Het is telkens weer verrassend welk materiaal, welke techniek hij nu weer gebruikt heeft. Vooral als je met je neus bovenop een schilderij staat. Je ziet merkwaardige randen en vouwen, soms lijkt het schilderij uit twee delen te bestaan. Deze langwerpige vouwen zijn te verklaren. Hundertwasser hield niet van ateliers en had de gewoonte om overal, zelfs in de trein, te werken. De grote stukken pakpapier waarop hij schilderde vouwde hij dan telkens om. Uiteindelijk werd het op een doek geplakt.


Erg leuk is bijvoorbeeld ook dit voetbalveld. De gezichten van de spelers en de toeschouwers zijn allemaal uitgebeeld in aparte vakjes en er gebeurt van alles op het veld. De tribunes steken uit boven het schilderij, als bij een bouwplaat. Het is haast zoals een enthousiast kind iets dergelijks zou maken.

Opgewekt en opgeladen door het werk van deze eigenzinnige kunstenaar keerden we huiswaarts. Aanrader!