vrijdag 11 januari 2013

Maurice Sendak


Een van de leukste films die ik ken is "Where the Wild Things Are" (2009) van regisseur Spike Jonze. Hoofdpersoon is Max (8), een eenzame jongen met veel fantasie. Na een ruzie met zijn moeder loopt hij weg en vaart naar een eiland waar monsters wonen. Max wordt hun koning.

Dit klinkt als een kinderfilm en zo had de studio het dan ook oorspronkelijk bedoeld. Maar uiteindelijk werd de film toch te eng bevonden voor de tere kinderzieltjes. Jonze deed geen concessies. Hij wilde vooral een film maken over een kindertijd, een eenzaam kind bevrijd door z'n verbeeldingskracht, en geen kinderfilm.

De film werd over het algemeen goed ontvangen door publiek en critici. Het script is gebaseerd op het bekende prentenboek van de Amerikaanse schrijver en illustrator Maurice Sendak (1928-2012) dat verscheen in 1963, een verhaal van slechts 10 zinnen.


Hoewel de kinderen er onmiddellijk gek op waren, werd het boek in de eerste instantie verbannen uit de bibliotheken en klaslokalen en waren de kritieken negatief. Het boek was niet opvoedkundig verantwoord bevonden. Max maakt ruzie met zijn moeder en komt daarmee weg, sterker nog, aan het eind staat ook nog z'n warme hap klaar. Daarbij hebben de plaatjes en situaties iets heerlijk anarchistisch. Max gaat helemaal los en heeft er duidelijk lol in. Er is geen sprake van een straf of een correctie. Integendeel.


Na zo'n twee jaar draaide de opinie om. Het boek werd bekroond en won prijzen. In Amerika is het inmiddels een klassieker en er zijn wereldwijd 19 miljoen exemplaren verkocht. Het lijkt een eenvoudig plaatjesboek, maar in feite gaat het flink de diepte in. Je kunt het op verschillende manieren lezen. Psychoanalyse en Freud zijn nooit ver weg. Volgens Sendak gaat het over hoe kinderen proberen grip te krijgen op de realiteiten van het leven en hoe zij verschillende gevoelens de baas worden, zoals gevaar, verveling, angst, frustratie, jaloezie en vooral woede. Max temt zijn monsters, maar slechts tijdelijk. Zoals voor elk kind is het voor hem bijna onmogelijk een koning te blijven van wat dan ook. Hij heeft een woede-uitbarsting en bezoekt z'n wilde kant, maar hij wordt teruggehaald door zijn vertrouwen in ouderlijke liefde en troost. In tegenstelling tot het boek hebben de monsters in de film namen en afzonderlijke persoonlijkheden die aansluiten bij aspecten van Max's psyche en bij de mensen van wie hij houdt.


Maurice Sendak werd geboren in Brooklyn. Zijn ouders waren Pools-Joodse immigranten. Verschillende familieleden van hem kwamen om in de Holocaust en zo werd hij al op jonge leeftijd geconfronteerd met de dood en het concept sterfelijkheid. "The Wild Things" komt van het Jiddische "Vilde chaya", wat "onstuimige kinderen" betekent. Sendaks boeken waren in Amerika vaak onderwerp van discussie.


De leuke indie-rock soundtrack van Karen O and the Kids doet de film eer aan. Karen O is de zangeres van de New Yorkse band Yeah Yeah Yeahs.