Sinds de voltooiing van het Kustwerk in 2015 heeft Katwijk nu ook haar eigen evenementenplein. Strategisch gelegen tussen strand en Boulevard in de sterk verbreedde zeereep ligt het indrukwekkende Strandplein.
Niet veel mensen weten (nog) dat het hier een oud ontwerp betreft van de bekende Duitse architect en stedenbouwkundige B.K.H.A. Speer (1905-1981), ooit speciaal bedacht voor Katwijk en enkele jaren geleden weer opgediept uit een gemeentelade.
De ouders van Albert Speer, Albert Sr. en Luise, waren jarenlang trouwe badgasten in Katwijk. In de zomers van de jaren tien van de vorige eeuw logeerden zij in het pension van de familie Duijnvisser in de Rokerijstraat. De kleine Albert heeft heel wat uren doorgebracht op het Katwijkse strand en daar vele mooie herinneringen aan overgehouden. In zijn autobiografie zijn daar talloze voorbeelden van terug te vinden.*
Speer, nu vooral bekend om zijn grootse bouwwerken en pleinen die door critici soms als megalomaan beoordeeld worden, zag de zaken toen ook al graag wijds en ruim en de jonge knaap kon zich dan ook danig ergeren aan de, in zijn ogen, ‘kneuterigheid’ van de Boulevard op zijn vakantieadres.
Vooral de smalle strandopgang bij de Voorstraat was een doorn in zijn oog. Veel te toegankelijk, van de Boulevard af was je onmiddellijk op het strand. Daar moest minstens 200 meter bij, vond Albert. Op een ansichtkaart aan zijn geliefde tante Gertraud in Mannheim doet hij zijn beklag: "beschränkt".
De band met Katwijk is voor dhr. Speer altijd warm en hartelijk gebleven. In de jaren veertig werkte hij dan ook graag mee aan een plan van de toenmalige regering voor de herinrichting van de Boulevard. Die was noodzakelijk geworden in verband met de ontwikkeling van een moderne kustverdediging. Een unieke gelegenheid voor Speer om Katwijk alsnog een groot evenementenplein te kunnen schenken. Zijn droom kwam uit. Daarnaast ontwierp hij een ondergronds coördinatiecentrum in verband met een Engels conflict met de rest van Europa.
Al met al een hele eer voor de kleine kustplaats, want A. Speer was inmiddels een beroemd en veelgevraagd architect. In zijn woonplaats waren reeds tal van belangrijke gebouwen van zijn hand verrezen, en imposante pleinen voor grootschalige evenementen.
De samenwerking met de beton- en cementindustrie, de Katwijkse aannemers alsmede het gemeentebestuur was hartelijk te noemen. De burgemeester toonde zijn goede wil en wist zelfs van de opgelegde nood een deugd te maken door ongevraagd enkele aansluitende oeroude buurtjes te verwijderen die al jarenlang de gemeentelijke plannen belemmerden.
Na een wisseling van regering verdwenen Speers ontwerpen enkele decennia in een lade, maar in 2014 was de geschiedenis aan een herhaling toe. Er waren opnieuw plannen voor een kustverdediging en de ideeën van de Duitse architect konden hierin moeiteloos geïntegreerd worden. En ook dit maal wist het gemeentebestuur de situatie te gebruiken om wat eigen wensen er door te drukken, zoals permanente strandpaviljoens langs de hele kustlijn.
De cirkel is inmiddels weer helemaal rond, nu Engeland een nieuw conflict heeft met de rest van Europa.
*Ruimte en levensruimte; Albert Speer, een autobiografie
B.K.H.A. Speer
Uitgeverij Bronckzaal
Almelo, 1966
Niet veel mensen weten (nog) dat het hier een oud ontwerp betreft van de bekende Duitse architect en stedenbouwkundige B.K.H.A. Speer (1905-1981), ooit speciaal bedacht voor Katwijk en enkele jaren geleden weer opgediept uit een gemeentelade.
 |
| Vanaf het strand gezien (2019). |
 |
| Vanaf de Boulevard gezien (2019). |
 |
| Zelfde plek in 2012. |
 |
| Kleine Albert was dagelijks op het strand te vinden (1912). |
Speer, nu vooral bekend om zijn grootse bouwwerken en pleinen die door critici soms als megalomaan beoordeeld worden, zag de zaken toen ook al graag wijds en ruim en de jonge knaap kon zich dan ook danig ergeren aan de, in zijn ogen, ‘kneuterigheid’ van de Boulevard op zijn vakantieadres.
Vooral de smalle strandopgang bij de Voorstraat was een doorn in zijn oog. Veel te toegankelijk, van de Boulevard af was je onmiddellijk op het strand. Daar moest minstens 200 meter bij, vond Albert. Op een ansichtkaart aan zijn geliefde tante Gertraud in Mannheim doet hij zijn beklag: "beschränkt".
De band met Katwijk is voor dhr. Speer altijd warm en hartelijk gebleven. In de jaren veertig werkte hij dan ook graag mee aan een plan van de toenmalige regering voor de herinrichting van de Boulevard. Die was noodzakelijk geworden in verband met de ontwikkeling van een moderne kustverdediging. Een unieke gelegenheid voor Speer om Katwijk alsnog een groot evenementenplein te kunnen schenken. Zijn droom kwam uit. Daarnaast ontwierp hij een ondergronds coördinatiecentrum in verband met een Engels conflict met de rest van Europa.
 |
| Aan de tekentafel voor Katwijk. |
Al met al een hele eer voor de kleine kustplaats, want A. Speer was inmiddels een beroemd en veelgevraagd architect. In zijn woonplaats waren reeds tal van belangrijke gebouwen van zijn hand verrezen, en imposante pleinen voor grootschalige evenementen.
De samenwerking met de beton- en cementindustrie, de Katwijkse aannemers alsmede het gemeentebestuur was hartelijk te noemen. De burgemeester toonde zijn goede wil en wist zelfs van de opgelegde nood een deugd te maken door ongevraagd enkele aansluitende oeroude buurtjes te verwijderen die al jarenlang de gemeentelijke plannen belemmerden.
 |
| Speer poseert voor de Katwijkse beeldenroute. |
Na een wisseling van regering verdwenen Speers ontwerpen enkele decennia in een lade, maar in 2014 was de geschiedenis aan een herhaling toe. Er waren opnieuw plannen voor een kustverdediging en de ideeën van de Duitse architect konden hierin moeiteloos geïntegreerd worden. En ook dit maal wist het gemeentebestuur de situatie te gebruiken om wat eigen wensen er door te drukken, zoals permanente strandpaviljoens langs de hele kustlijn.
De cirkel is inmiddels weer helemaal rond, nu Engeland een nieuw conflict heeft met de rest van Europa.
 |
| Een eerste schets van het coördinatiecentrum (jaren 40). |
 |
| En dit is het geworden (2015). |
*Ruimte en levensruimte; Albert Speer, een autobiografie
B.K.H.A. Speer
Uitgeverij Bronckzaal
Almelo, 1966