donderdag 6 december 2012

Jean Dulieu


Voor de tweede keer dit jaar verscheen er een mooie biografie van een Nederlandse schrijver/tekenaar. Na Marten Toonder in oktober is nu de beurt aan de bedenker van Paulus de Boskabouter: Jean Dulieu.

Jean Dulieu, pseudoniem van Jan van Oort (1921-2006), was een multitalent. Naast zijn verhalen over Paulus de Boskabouter maakte hij prachtige illustraties, poppentheater, hoorspel (waarbij hij alle stemmen deed) en animatiefilmpjes. Alle poppen en decors vervaardigde hij zelf. Hij had hiervoor geen opleiding gehad, eigenlijk was hij violist, o.a. bij het Concertgebouworkest.

Het is een nogal opmerkelijk boek geworden, biografe Dorinde van Oort is namelijk ook de dochter van Dulieu. Zij kwam daardoor in een moeilijke situatie, want hoe objectief en feitelijk zij ook probeerde te zijn, een persoonlijke inkleuring bleek toch onvermijdelijk. Zeker met een vader als Jean Dulieu, een nogal gecompliceerde persoonlijkheid die een soort dubbelleven leidde. Hij was moeilijk voor zichzelf en voor anderen. Dochter Dorinde lijkt hier en daar haar persoonlijke frustraties te analyseren en weg te schrijven. Een postuum verwijt soms. Aan de andere kant was het natuurlijk ook een voordeel dat Dorinde de wat eigenaardige familie en haar geheimen zo goed kent.

Jean Dulieu erkende zijn "duistere kanten" en stopte veel van zichzelf in zijn figuren. "Ze zijn allen afsplitsingen van mijn persoontje", zoals hij eens zei. Ook kenmerken van mensen uit zijn omgeving werden gebruikt bij de karakters en vooral de stemmen van zijn figuren zoals Oehoeboeroe, Gregorius, Salomo en Krakras.


Mijn persoonlijke favoriet is natuurlijk de heks Eucalypta. Een heerlijk onaangenaam en eng type. En dan die stem! Generaties kennen haar krakerig-hysterische uitroepen en geweeklaag. Geweldig! Uitgerekend zij is ook nog eens de enige vrouwelijke hoofdpersoon en dat zegt toch weer iets over Jean Dulieu die het niet zo op vrouwen had. Zijn jeugd zit dan ook vol dominerende en bedreigende vrouwspersonen. Die heeft hij allemaal samengebracht in deze Eucalypta.

Dit is het intro uit de animatiefilmpjes uit de jaren 60. De zouteloze poppenreeks uit de jaren 70 werd ook door Dulieu verfoeid.