vrijdag 8 augustus 2025

Patsers en paarden

fotograaf (mij) onbekend

Twee deftige dames te paard in Katwijk. Foto uit de jaren 30, 40 misschien. Dorpsjeugd kijkt toe, en wat mannen met een pet. Waarschijnlijk geen alledaags tafereel op deze plek. Werkpaarden genoeg, maar rijpaarden waren er natuurlijk alleen voor de (zeer) rijken. De dames zijn keurig gekapt en dragen dure en correcte rijkleding.

Ergens in de jaren zestig gingen boeren met vrije tijd ineens ook wat op hun werkpaard zitten. Voornamelijk mannen natuurlijk. Zo zijn uiteindelijk ook de rijverenigingen ontstaan. Tegenwoordig lijkt de paardenwereld gedomineerd door vrouwen.

Het elitaire imago van paardrijden is hardnekkig, maar de afgelopen decennia toch ook wel veranderd. Dat gold kennelijk nog niet voor de generatie van schrijver J.J. Voskuil (1926-2008). In het laatste deel van Het Bureau staat een mooi voorbeeld daarvan. Voskuils alter ego Maarten Koning wandelt met zijn vrouw Nicolien bij het strand van Noordwijk. Ze ontfermen zich over twee besmeurde zeekoeten, olieslachtoffers. Maarten voelt zich uitgelachen door “drie canailleuze vrouwen op paarden”, waarvan de jongste informeert of dat van de teer komt, die vogels?Maarten kan haar niet uitstaan, en het “zou hem niet verbazen als haar vader van die teer profiteerde, in ieder geval indirect”. Want ja, alleen een olie- of havenbaron kan zich natuurlijk een rijpaard veroorloven. Een kostelijke scene en heel erg Voskuil, want doorheen het hele Bureau geven Maarten en vooral Nicolien uiting aan hun afkeer van ‘patsers’.