zaterdag 29 februari 2020

Ruiterportret zonder ruiter


Absoluut hoogtepunt van de George Stubbs expositie in het Mauritshuis is Whistlejacket (1762).

Het bijna (80%) levensgrote schilderij van de Arabische volbloed is spectaculair. Het is waarschijnlijk het beroemdste paardenportret ter wereld. Het topstuk hangt normaal in de National Gallery in Londen, in de zaal met werken van Turner en Constable. Het is nog maar één keer eerder buiten het Verenigd Koninkrijk tentoongesteld.

Whistlejacket stamde af van El Sham, de zonnehengst, een van de drie Noord-Afrikaanse paarden die aan de basis stonden van de Engelse volbloedlijn. Stubbs schilderde het werk in opdracht van Charles Watson-Wentworth, markies van Rockinham, later premier van Groot-Brittanië. Whistlejacket was een van zijn renpaarden. Als racepaard niet echt supersnel, en daarna als dekhengst ook niet zo succesvol, heel middelmatig dus, maar wel een enorme knapperd.

De bedoeling was dat het schilderij een ruiterportret zou worden van koning George III, afgebeeld voor een prachtig landschap. Maar de opdrachtgever was zo enthousiast over de halfvoltooide staat dat het zo gelaten is. Whistlejacket, opgeheven op de achterbenen, onstuimig en nerveus. Een ruiterportret zonder ruiter, iconisch door de lege achtergrond.

George Stubbs (1724-1806),
door Ozias Humphry