De liefde van een half leven is een roman uit 1969 van de Chinese schrijver Eileen Chang (1920-1995) die nu voor het eerst in het Nederlands vertaald is. De prachtig verzorgde uitgave verscheen in september bij de Arbeiderspers en ik vind dat dit boek veel meer aandacht verdient dan het tot nu toe gekregen heeft. Het meeslepende, ontroerende verhaal deed mij ondanks de Aziatische setting nog het meest denken aan een Victoriaanse roman, met ingrediënten als liefde en hoop, onrecht en boze krachten.
De liefdesgeschiedenis van de jonge, wat schuchtere ingenieur Shijun en zijn meer spontane collega Manzhen in het Shanghai van de jaren dertig van de vorige eeuw is bepaald niet zoetelijk en kent geen happy end (dit is geen spoiler, de flaptekst laat hier ook al geen misverstand over bestaan), maar is een duister en tragisch verhaal vol verwarring en bedrog, onvervulde hoop en uiteindelijk berusting.
Naast lot en toeval ligt de grootste oorzaak van deze mislukte liefdesrelatie bij de diverse familieleden die elk zo hun eigen plannen en belangen hebben met de beide hoofdpersonen, en geen middel schuwen om hun doel te bereiken. Zij maken hierbij listig gebruik van tradities, hiërarchie en gewoontes binnen het traditionele Chinese familieleven. De oerbrave en hardwerkende Shijun en Manzhen zijn een makkelijke prooi, toegewijd aan hun families ondergaan zij lijdzaam alle over hen uitgestorte onrechtvaardigheid en zelfs wreedheden.
De eerste helft van het boek verloopt wat traag met uitweidingen over alledaagse dingen en gedetailleerde beschrijvingen van de innerlijke belevingswereld van de personages (vooral de vrouwen) en aandacht voor hun sociale omgeving en de verschillende milieus. Observaties die niet storend zijn, maar juist veel doen voor de stijl en sfeer van het verhaal over de langzaam ontluikende liefde. De tweede helft is behoorlijk rauw en naar. Van de verliefdheid is niets terechtgekomen, Shijun en Manzhen zijn elkaar uit het oog verloren. Als lezer kun je nu alleen nog maar hopen op een ontmoeting, hoe vluchtig ook, waarbij ze elkaar hun verhaal kunnen vertellen.
Schrijver Eileen Chang (ook wel Zhang Ailing) komt uit een welgestelde, elitaire familie en groeide op in Shanghai, destijds een metropool vergelijkbaar met Parijs en New York. In 1952 vlucht ze naar Hong Kong en in 1955 gaat ze in de Verenigde Staten wonen. Haar boeken waren jarenlang verboden in China, maar zijn er nu enorm populair. Chang schreef vooral biografisch getinte verhalen en familiedrama’s. Toen zij 17 jaar was kreeg ze ernstige problemen met haar vader wegens ongehoorzaamheid. Haar ervaringen met dwang en huiselijk geweld heeft zij waarschijnlijk verwerkt in haar roman(s).
Dit boek komt zeker in mijn top tien van dit jaar en ik zou graag meer lezen van deze stijlvolle, fijnzinnige schrijver. Hopelijk gaat de Arbeiderspers nog ander werk van haar uitgeven. De vertaling uit het Chinees door Sylvia Marijnissen is prettig en vlot, al zet ik in dit geval wel vraagtekens bij uit de toon vallende woorden als “hip” en "stervensdruk”.
Aanrader!
De liefde van een half leven
Eileen Chang
De Arbeiderspers, 2018
431 blz.
De liefdesgeschiedenis van de jonge, wat schuchtere ingenieur Shijun en zijn meer spontane collega Manzhen in het Shanghai van de jaren dertig van de vorige eeuw is bepaald niet zoetelijk en kent geen happy end (dit is geen spoiler, de flaptekst laat hier ook al geen misverstand over bestaan), maar is een duister en tragisch verhaal vol verwarring en bedrog, onvervulde hoop en uiteindelijk berusting.
Naast lot en toeval ligt de grootste oorzaak van deze mislukte liefdesrelatie bij de diverse familieleden die elk zo hun eigen plannen en belangen hebben met de beide hoofdpersonen, en geen middel schuwen om hun doel te bereiken. Zij maken hierbij listig gebruik van tradities, hiërarchie en gewoontes binnen het traditionele Chinese familieleven. De oerbrave en hardwerkende Shijun en Manzhen zijn een makkelijke prooi, toegewijd aan hun families ondergaan zij lijdzaam alle over hen uitgestorte onrechtvaardigheid en zelfs wreedheden.
De eerste helft van het boek verloopt wat traag met uitweidingen over alledaagse dingen en gedetailleerde beschrijvingen van de innerlijke belevingswereld van de personages (vooral de vrouwen) en aandacht voor hun sociale omgeving en de verschillende milieus. Observaties die niet storend zijn, maar juist veel doen voor de stijl en sfeer van het verhaal over de langzaam ontluikende liefde. De tweede helft is behoorlijk rauw en naar. Van de verliefdheid is niets terechtgekomen, Shijun en Manzhen zijn elkaar uit het oog verloren. Als lezer kun je nu alleen nog maar hopen op een ontmoeting, hoe vluchtig ook, waarbij ze elkaar hun verhaal kunnen vertellen.
Schrijver Eileen Chang (ook wel Zhang Ailing) komt uit een welgestelde, elitaire familie en groeide op in Shanghai, destijds een metropool vergelijkbaar met Parijs en New York. In 1952 vlucht ze naar Hong Kong en in 1955 gaat ze in de Verenigde Staten wonen. Haar boeken waren jarenlang verboden in China, maar zijn er nu enorm populair. Chang schreef vooral biografisch getinte verhalen en familiedrama’s. Toen zij 17 jaar was kreeg ze ernstige problemen met haar vader wegens ongehoorzaamheid. Haar ervaringen met dwang en huiselijk geweld heeft zij waarschijnlijk verwerkt in haar roman(s).
Dit boek komt zeker in mijn top tien van dit jaar en ik zou graag meer lezen van deze stijlvolle, fijnzinnige schrijver. Hopelijk gaat de Arbeiderspers nog ander werk van haar uitgeven. De vertaling uit het Chinees door Sylvia Marijnissen is prettig en vlot, al zet ik in dit geval wel vraagtekens bij uit de toon vallende woorden als “hip” en "stervensdruk”.
Aanrader!
De liefde van een half leven
Eileen Chang
De Arbeiderspers, 2018
431 blz.