Chuck Berry 1998

Deze maand overleed rock & roll held Chuck Berry (90), bekend van grote hits als Maybellene en Johnny B. Goode. Zijn muziek is door veel artiesten opgenomen, onder andere door The Beatles in hun beginjaren.

In juli 1998 zag ik Chuck Berry live optreden in Ahoy Rotterdam, tegelijk met Jerry Lee Lewis en Little Richard. Zij speelden elk afzonderlijk een deel van dit concert. Eigenlijk ging ik vooral voor Jerry Lee Lewis en beschouwde de andere twee 'legends' als een soort bonus. Het kaartje kostte 75 gulden, dat was toen redelijk duur.

Wat kan ik mij nog herinneren van die avond? Allereerst de vetkuiven en petticoats in het publiek. En verder dat de heren artiesten niet bijzonder hun best deden. Maar waarschijnlijk was de fut er gewoon uit, logisch want hun grootste successen lagen toen al veertig jaar achter hen. De generatie van Elvis Presley en Buddy Holly. Jerry Lee Lewis plaatste tijdens Great Balls of Fire nog eens zonder veel overtuiging zijn zitvlak op het toetsenbord van de piano en Little Richard genoot waarschijnlijk zelf nog het meest van zijn optreden. 'Oo Tháááááánk You!', klonk het steeds opnieuw.

Chuck Berry bleek de beste act.  Ik weet niet meer of hij zijn rare loopje, de duckwalk, nog gedaan heeft. Halverwege zijn optreden schakelde hij over op langgerekte bluesnummers, maar dat was niet waar het grootste deel van het publiek voor gekomen was, en hij werd letterlijk teruggefloten.

"Maar wees nu toch redelijk, Dé!"

Na twintig jaar lees ik opnieuw Het Bureau van J.J. Voskuil, voorlopig elke dag een paar bladzijden. Hoewel ik normaal niet snel iets herlees ('nieuwe' boeken gaan voor) en het boek met zo'n 5000 bladzijden nog een heel project is, kon ik deze verleiding niet weerstaan. Ik had deel 1 in handen, bladerde wat, las bladzijde 1 en was onmiddellijk opnieuw verkocht. Daar waren ze weer: Voskuils alter ego Maarten Koning, Bart Asjes, Balk, Beerta en vooral (mijn favoriet) juffrouw Dé Haan. Heerlijk.

In deze literaire kantoorsoap gebeurt niets schokkends, maar het is vooral de herkenbaarheid die mij zo aanspreekt. De afgelopen twintig jaar heb ik talloze malen met situaties en personen te maken gehad die me sterk aan Het Bureau deden denken. Ik kon/kan mij daar ontzettend om verkneukelen en het heeft mij vaak geholpen om zaken te relativeren. Hoewel ik me ook wel weer kan vinden in de uitspraak van een Bureaulezende collega over zijn eigen werksituatie: 'het is net als met De Tokkies: erg leuk om naar te kijken, maar je moet er niet zelf naast wonen...'

Een gerelateerde blogpost vind je hier.

Een paar fragmenten uit deel 1 van Het Bureau:

Beerta stond op, liep naar de deur, deed hem open en keek omzichtig in de andere kamer. 'Juffrouw Haan is een bijzondere vrouw,' zei hij nadat hij de deur weer gesloten had, 'maar ze heeft een wat moeilijk karakter. Je moet je daar niets van aantrekken. Dat hebben vrouwen wel meer.

*

'Dat is uw plicht!' herhaalde Veerman woedend. 'Weet u wel wie hier tegenover u zit?' Hij bracht zijn hoofd nog verder naar voren, zodat ze bijna neus aan neus kwamen, maar Beerta week niet terug. 'Hier tegenover u zit een genie meneer Beerta. En genieën berispt men niet als ze te laat zijn.' 'Dat ben ik niet met u eens, meneer Veerman. Genieën moeten ook op tijd zijn.'

*

Beerta had onbewogen toegekeken. 'Is dat juffrouw Bruul?' vroeg hij toen Heidi de kamer weer verlaten had. 'Is ze al eens aan mij voorgesteld?' 'Ja natuurlijk,' zei Maarten verontwaardigd. 'Ik kan het mij niet herinneren, maar ik word oud. Ze lijkt een beetje op mevrouw Haan, vind je niet?' 'Misschien dat u zich haar daarom niet herinnert?' opperde Maarten boosaardig. 'Dat zou best eens kunnen. Ik zou er maar voorzichtig mee zijn. Je kunt beter jongens aanstellen,' hij spitste zijn lippen en ging weer aan zijn bureau zitten.'

*

Hij opende de deur en keek om de hoek. 'Kom jij ook, Dé?' 'Ik zou niet weten waarom,' hoorde Maarten juffrouw Haan zeggen. 'Omdat er stafvergadering is.' 'In mijn agenda staat dat er pas om tien uur stafvergadering is, en daar houd ik me aan!' 'Maar wees nu toch redelijk, Dé! Iedereen is er al!' 'Ik ben redelijk. Als ik een afspraak heb om tien uur, dan ben ik er om tien uur!' 'Maar we vergaderen toch altijd om negen uur?' 'Daar heb ik me over verbaasd, maar ik heb mijn tijd daar nu naar ingedeeld. Als jij tegen mij zegt dat we om tien uur vergaderen, dan vergader ik om tien uur en niet eerder!' Ze luisterden zonder elkaar aan te kijken. Beerta sloot de deur weer en draaide zich naar hen om. Hij knipoogde nerveus. 'Mevrouw Haan kan pas om tien uur.' 'Dan wordt het dus tien uur,' zei Balk goedgemutst. Hij kwam overeind, pakte zijn papieren bij elkaar en liep de kamer weer uit. De anderen volgden hem.

*

Balk keek hem aan alsof hij hem nog nooit gezien had. Toen haalde hij zijn schouders op en boog zich weer over zijn werk. 'Wat zei Balk?' informeerde Beerta geamuseerd. 'Balk wast zijn handen in onschuld,' antwoordde Maarten, nog beduusd van de reactie. Hij wist niet hoe hij die uit moest leggen, als minachting of als onmacht. 'Balk wordt een heel goede directeur,' meende Beerta met ingehouden voldoening.

Uit:  Het Bureau 1, door J.J. Voskuil, Uitgeverij Van Oorschot 1996

Gulpener IJsbock

Gulpener IJsbock: een (poging tot) bierrecensie.

De eerste lentebockbiertjes staan al weer in de schappen, hoog tijd dus om afscheid te nemen van de winterbieren.

Ik ben een liefhebber van winterbier, in het bijzonder dat van Gulpener. Eind vorig jaar kwamen zij met hun "speciale editie no. 4": IJsbock.  Die was al zeer snel uitverkocht, maar tot mijn geluk heb ik er een paar kunnen scoren, gewoon in de supermarkt om de hoek.

De kartonnen verpakking is al een lust voor het oog, mooi blauw (voor de "ijzige" associatie) en met veel informatie over dit bijzondere bier. Ik citeer: Gulpener IJsbock dankt zijn naam aan de brouwtechniek waarbij het brouwsel, na vergisting, wordt gekoeld tot -20 graden Celcius. Hierdoor bevriest het water en worden de alcohol en de aromacomponenten geconserveerd. Met als resultaat een intens krachtig bier met zoete tonen. Deze techniek wordt ook wel vries-destillatie genoemd.

Als bier- en spijscombinatie wordt aanbevolen een "stevig stuk wild vlees of een kaasplankje met krachtige kazen". Uiteraard kiezen wij voor de vegetarische optie van het stevige kaasplankje. (Wij, dat zijn uw recensenten, mijn vrouw en ik).

De grote fles (75 cl.) is afgesloten met een kunststof kurk en metalen omhulsel. Het loswrikken van de kurk gaat niet eenvoudig, daar is een mannenhand voor nodig (ik zeg het maar zoals het is). Je kunt het beste de fles draaien en de kurk omhoogduwen, zoals bij een champagnefles.

Wij schenken het bier uit in een bokaalglas. Prachtig bruin, donkerbruin bier met een stevige schuimkraag tot het eind. Het is behoorlijk troebel, maar zonder bezinksel. De eerste slokken zijn een enorm kruidige smaakbom. Wat menen wij zoal te proeven: bergamot, koriander, peperig, kardemom, laurier en "pottertjes". Het krachtige bier is zoet, bitter en fruitig tegelijk. Waarschijnlijk heb je het beste resultaat als je het niet te koud drinkt.

Gulpener IJsbock drinkt bijzonder prettig weg, maar bevat intussen altijd nog 10,3% alcohol. Dus het is wel opletten geblazen.

Wim bekent: 'Ik lees nooit in bed...'

In bed lezen doe ik niet. Als je snel in slaap valt is dat een belediging voor het boek. En een boek dat spannend of interessant is, is dan weer slecht voor je nachtrust. Als ik eens slecht slaap kruip ik met een boek op de bank. Er is niets heerlijker dan 's nachts een paar uur lezen, terwijl de wereld om je heen stilligt.

Het damesblad Margriet doet dit jaar iets aan de Boekenweek. Onder de nogal suggestieve kop drie vrouwen bekennen: 'ik ga liever met een boek naar bed' komen enkele gepassioneerde lezeressen aan het woord over hun slaapkamergedrag.

Een van de dames die zich voor dit gesponsorde artikel liet strikken is boekenblogger Anna. In een erg leuke blogpost vertelt zij over haar avontuur. Anna was bereid om helemaal van Groningen naar Den Haag te reizen (drie uur heen en drie uur terug) om zich in een pyama van Pastunette te laten fotograferen op een dekbedovertrek van Primark met kussens van Karwei. Tot haar grote verbazing bleek niemand van de medewerkers aan dit boekenitem haar literaire heldin Jane Eyre te kennen. De fotografe niet, de visagiste niet en zelfs de journaliste niet. Over mijn eigen favoriete boekpersonage hoef ik niet lang na te denken, dat is al dertig jaar Adrian Mole.

Anna's blogpost vind je hier.

Bloggen in het algemeen

Dit komt mij erg bekend voor.

Samen voor ons eigen

In de VPRO gids van 18 april 1981 zat deze leuke verkiezingsposter van De Tegenpartij gevouwen, geen gezeik iedereen rijk! Ik woonde nog thuis en kocht de gids altijd los, dat was nog een hele toer in ons dorp, er was maar één verkooppunt in de wijde omgeving. Mijn ouders hadden niets met de VPRO en keken met lede ogen toe toen ik het affiche ook daadwerkelijk op mijn raam plakte, nogal een opvaller bij ons in de straat. Op 'de tegenkant' kun je nog zien waar het plakband zat.

De Tegenpartij was een satirisch initiatief van het duo Van Kooten en De Bie, waar ik toen een enorme liefhebber van was (en nog steeds). Wie kent ze nog? Mijn jonge collega's in ieder geval niet. Ik moet altijd uitleggen: Kees is de vader van Kasper en Kim. De Tegenpartij was erg grappig, toen. Ik had nooit kunnen denken dat dit gedrag en taalgebruik ooit normaal zouden worden in de Tweede Kamer.

Hoewel ons verstedelijkte 'dorp' inmiddels 65.000 inwoners telt, is de VPRO gids nog steeds maar op één plek te verkrijgen.

Amy Liptrot: De uitweer

Eind vorig jaar verscheen De uitweer (The outrun), het debuut van Amy Liptrot. Ik raakte geïnteresseerd in de schrijfster en haar verhaal door een interview in VPRO Boeken (december 2016). De leeftijd van Amy Liptrot is nergens te achterhalen, ik schat haar ergens midden dertig.

De uitweer is een opmerkelijk boek, mooi geschreven, non-fictie, erg persoonlijk en introspectief. Liptrot komt van de Orkney-eilanden, een grauwe uithoek boven Schotland, waar het altijd waait. Haar jeugd is niet vrij van problemen, onder andere veroorzaakt door de bipolaire stoornis van haar vader, die boer is op een van de eilanden. Amy is een wild en rusteloos meisje. Zodra ze de kans ziet gaat ze in Londen wonen, waar ze er allerlei baantjes heeft, van journalist tot schoonmaker. Intussen gaat ze helemaal los in het nachtleven, feesten, drugs en heel veel drank. Haar leven ontaardt in een grote puinhoop en ze is doodongelukkig. Haar relatie loopt stuk en uiteindelijk besluit ze dat het zo niet langer door kan gaan en meldt ze zich aan voor een rehab-programma. Het lukt haar de verslaving het hoofd te bieden, maar de hunkering naar alcohol blijft.

Amy Liptrot keert terug naar Orkney, de bedoeling is tijdelijk. Ze gaat de eilanden, de natuur en de bewoners gaandeweg meer waarderen dan in haar jeugd het geval was. Toen zag ze alleen saaie gebouwen en grijze luchten. Nu gaat ze werken bij de vogelbescherming. In haar boek geeft ze prachtige beschrijvingen van de natuur, gestrande schepen en walvissen, menhirs en stenencirkels, het boerenleven.

Deze beschrijvingen worden afgewisseld en aangevuld met overpeinzingen over haar verleden, het verlies van haar vriendje en wel of niet drinken van alcohol. Ze spaart zichzelf niet in deze reflecties. De uitweer is hiermee geen 'zielig' boek en Amy is geen zielig geval, maar het is wel duidelijk dat de wond van het verleden nog niet helemaal geheeld is.

Het boek (256 blz) is mooi en verzorgd uitgegeven, gebonden en een prettig formaat. Op de stofomslag prachtige Escher-achtige gestileerde vogels. Ik vond het jammer dat ik het uit had en ben van plan het binnenkort nog eens te lezen.

De "uitweer" uit de titel is een groot veld, het hoogstgelegen stuk kustland boven de boerderij.

Een gerelateerde blogpost vind je  hier.

Amy Liptrot

De Stille Beving

Als je De Stille Beving niet gezien hebt (afgelopen zaterdag op NPO2)  moet je dit zeker nog even doen.

In deze documentaire kun je zien wat de aardbevingen in Groningen, veroorzaakt door de gaswinning, met de bewoners doen. De materiële en emotionele schade die zij ondervinden. Hoe mensen vermorzeld worden door Grote Belangen en geldzucht van boeven.

Ik 'kende' de situatie alleen uit de krantenberichten, maar op film, meelevend met het gezin dat in de film enkele seizoenen gevolgd wordt, is het huiveringwekkend. De voortgang van het verval, de scheuren in het huis, het noodzakelijke stutwerk, het plotselinge schudden (vastgelegd door camera's), de angst en onzekerheid en het constante gevoel van onveiligheid. De sfeer doet me soms denken aan de naargeestigste scènes uit Publieke Werken.

Prachtige monumentale boerderijen moeten worden afgebroken, het landschap verandert daardoor blijvend. Een groot verlies voor het nageslacht. Ik vergelijk het met verplichte destructie in oorlogstijd, zoals bijvoorbeeld met de Boulevard in Katwijk 1940-1945, toen daar alles moest wijken voor de Duitse Atlantikwall.

De gedupeerden worden door de veroorzaker van deze ellende, de NAM (en de overheid), ronduit schofterig behandeld. Er wordt schaamteloos gelogen en tijd gerekt. Terwijl er hier miljarden zijn verdiend. Het gezin dat wij in deze documentaire volgen is behoorlijk mondig, maar ook zij worden voortdurend aan het lijntje gehouden. De boerderij van de buren wordt gesloopt en op hun tijdelijke adres moet dit oudere echtpaar eindeloos wachten op een regeling voor een ander huis. De NAM heeft tijd zat. De buurman, zwaar hartpatiënt, trekt het emotioneel niet en overlijdt.

Je hoeft dus niet in een derdewereldland te wonen om als burger gekleineerd te worden door een multinational en een corrupte overheid.

Iedereen kijken!

De documentaire vind je  hier.

In de watten gelegd

Stilleven met ingebakerde meeuw. 

Heel aandoenlijk, vooral dat touwtje om de snavel.

Gezien op de preparatietafel, net uit de vriezer.
(Naturalis, januari 2016)

The Corncrake Wife

Ten noorden van Schotland liggen de Orkney-eilanden, een desolate, dunbevolkte uithoek waar het altijd waait. Hier woont en werkt Amy Liptrot, een jonge vrouw die vorig jaar een prachtboek heeft geschreven (De uitweer) waarin openhartige overpeinzingen over haar (inmiddels overwonnen) alcoholverslaving en indringende beschrijvingen van de natuur op Orkney elkaar afwisselen en aanvullen. Ik heb er erg van genoten.

Amy Liptrot heeft allerlei baantjes, onder andere bij de Vogelbescherming, en ze werkt mee aan een kwartelkoningonderzoek. Een hoofdstuk van haar boek is daar speciaal aan gewijd. De kwartelkoning (corncrake in het Engels) is een bedreigde vogelsoort die leeft op het boerenland, waar hij zich verschuilt in het hoge gras. Het is Amy's taak als corncrake officer om de mannetjes te lokaliseren, dit gebeurt 's nachts als de vogels roepen. Ze maken een geluid als 'van een bankpasje dat over een kam wordt geschraapt': crex crex, en dat is dan ook precies de naam van deze vogel in het Latijn.

Het lijkt erop dat de kwartelkoning amper kan vliegen en dan nog met grote tegenzin. Daarom sneuvelen er ook zo veel door de landbouwmachines. Door de toegenomen mechanisering van de landbouw is hun aantal in korte tijd enorm afgenomen. Liptrot gaat de boeren op het eiland (die haar The Corncrake Wife noemen) af om ze over te halen hun land in een ander patroon te maaien, van binnen naar buiten. Dan worden de vogels niet ingesloten en kunnen ze nog ontsnappen.

Omdat de corncrakes kennelijk niet vliegen gaan er bij de lokale bevolking allerlei verhalen rond waar ze dan zouden blijven: ze zouden "ondergronds" gaan, of in een waterhoentje veranderen, of zelfs meeliften op de rug van andere vogels. In 2011 werd het serieus onderzocht met minuscule geolocators aan de poten van de vogels. En wat bleek tot ieders grote verbazing: de corncrakes vlogen helemaal naar Congo in Centraal-Afrika! Erg grappig vind ik dat. Helaas komt maar zo'n 30% weer terug naar Orkney, omdat er in Afrika met netten op ze gejaagd wordt.

Binnenkort meer over dit fijne boek.

De platen van Paul Verhoeven

Dit weekend helaas geen Oscar (beste actrice) voor de film Elle van regisseur Paul Verhoeven, maar eerder al werd er een Golden Globe en een César gescoord met deze productie. Niet gek.

Voor mij persoonlijk had Verhoeven (1938) al veel eerder Eeuwige Roem gescoord, namelijk rond 1970 met zijn televisieserie Floris. De avonturen van deze ridderheld, gespeeld door Rutger Hauer, waren voor ons, prille scholiertjes, een absolute topper. Elke maandag werd de aflevering van de dag ervoor uitvoerig door ons geanalyseerd op het schoolplein.

Toen in 1973 Turks Fruit werd uitgebracht (ook al met Rutger Hauer, maar dan anders) en een paar ondernemende jongens uit mijn klas (vér onder de vereiste filmkeuringsleeftijd) in de bioscoop waren doorgedrongen, deden zij daarvan geschokt verslag: Floris in z'n blote kont!

Na 1985 is Verhoeven naar Hollywood vertrokken en werd hij wereldberoemd met films als Robocop en Basic Instinct. Maar voor die tijd woonde hij hier 'in de buurt', in Oegstgeest, misschien was hij daar blijven plakken na zijn studietijd in Leiden.

In 1979, ik zat toen in Leiden op school, zei klasgenoot F. me terloops dat hij die avond weer eens op de kinderen van Paul Verhoeven zou passen, een baantje dat hij van zijn oudere broer had overgenomen. Dat leek me helemaal niks, ook al was het honderd keer bij zo'n bekende Nederlander thuis, tot F. vertelde dat Verhoeven een enorme platencollectie had staan en dat hij daar altijd vrij uit mocht draaien wat hij wilde. Toen was ik toch nog jaloers.

Tegenwoordig schijnt Paul Verhoeven weer in Nederland te wonen, in Den Haag.