woensdag 28 januari 2015

Mark Kurlansky: Zout; Een wereldgeschiedenis


Deze prachtige 'steen' komt uit Salzburg, een kadootje van onze lieve (schoon)ouders. Het lijkt kwarts, het lijkt zeepsteen, maar het is zout (salz). Er verschijnen regelmatig witte zoutkristallen aan de buitenkant.

De Amerikaanse schrijver en journalist Mark Kurlansky (1948) heeft er ook een, maar dan gekocht in Spaans Catalonië. Zijn 'toversteen' inspireerde hem tot het schrijven van Zout; Een wereldgeschiedenis (2002).


Zout, dat lijkt een buitengewoon saai onderwerp, maar niets is minder waar. In meer dan 400 pagina's laat Kurlansky zien wat een belangrijke rol dit mineraal heeft gespeeld in 5000 jaar wereldgeschiedenis.

Het was en is onmisbaar voor mens en dier, veel nederzettingen en wegen zijn ontstaan bij plaatsen waar zout werd gewonnen. Zout betekende macht, het gaf aanleiding tot revoluties en oorlogen. Het was een betaalmiddel (salaris en soldij komen van sal = zout) en het had vaak een belangrijke symbolische en rituele waarde. Tegenwoordig is de grote betekenis van zout als conserveermiddel wat op de achtergrond geraakt door de uitvinding van vriesmachines (1922).

Het boek staat bomvol kleine en grote geschiedenissen, anekdotes en weetjes. Misschien wel iets te veel zelfs. Dat is mijn enige puntje van kritiek op dit verder fijne boek: er zijn teveel details, Kurlansky is te grondig. Het is daarom verstandig het boek niet achter elkaar uit te lezen, maar nu en dan een leespauze in te lassen. Verder niets dan lof.