Hyperrealisme sculptuur

Ron Mueck, A Girl (2006)

Eerder dit jaar bezocht ik de tentoonstelling Hyperrealisme sculptuur in de Kunsthal Rotterdam. Deze expositie is inmiddels afgelopen en hopelijk heb je hem ook gezien, anders heb je echt iets gemist.

Sam Jinks, Woman and Child (2010)

Na de succesvolle expositie van vorig jaar met hyperrealistische schilderkunst kwam de Kunsthal dit keer met een selectie hyperrealistische werken van de belangrijkste beeldhouwers van de afgelopen vijftig jaar. Kenmerkend voor deze stroming is dat de menselijke figuur zo levendig en levensecht mogelijk wordt verbeeld.

Sam Jinks, Kneeling Woman (2015)

De details zijn verbluffend.

Ik vond het de meest bijzondere tentoonstelling die ik tot nu toe gezien heb. Het deed echt iets met me, een vervreemdend effect dat me nog tot buiten de museummuren achtervolgde.  Die ongelooflijk “echte” mensen, groot en klein, de details, vaak ongemakkelijk expliciet, soms ontroerend. En dan die bewust gecreëerde doorkijkjes waar je ‘discreet’ andere bezoekers kon observeren, die op hun beurt een soort kunstwerk vormden.

Marc Sijan, Embrace  (2014)

En hoe zal dat dan geweest zijn tijdens de zogenaamde Naked Tours die door de Kunsthal georganiseerd werden. Dit gaat mijn voorstellingsvermogen te boven. Geheel in je blootje, in groepsverband door een museum sjokken. Hoe zal dat zijn? Gaat de verwarming dan iets omhoog? Is de gids ook naakt? En de suppoosten? Of hebben die bijvoorbeeld alleen een stropdas om? Vragen, vragen.

Natuurlijk waren deze bijzondere rondleidingen altijd volgeboekt. De expositie was sowieso een groot succes voor de Kunsthal. De enorme belangstelling bracht een welverdiend record in bezoekersaantallen.

Tussenstand

Tijd voor een kritische terugblik. In september heb ik dit sluimerende blog enthousiast weer opgestart.  Ik had en heb veel plannen en ideeën, maar op de een of andere manier lukt het me niet goed om mijn draai (terug) te vinden.

Mijn bedoeling was om vaker een stukje te plaatsen, liefst elke dag, en dan vooral kort. Zaken die me opvallen, impressies, korte besprekingen, foto’s. In vliegende vaart ging ik van start, 26 blogposts in de maand september, maar in oktober stagneert de zaak. De stukjes worden weer wat langer en ik kom in de problemen met de beschikbare tijd. Er ontstaat zelfs iets van werkdruk en dat is natuurlijk niet de bedoeling.

Daarnaast heb ik de neiging meer over mijn woonplaats te schrijven, de vraag is of ik dat wel wil op dit blog. Verzuring dreigt, want ik erger mij aan dingen. Ik heb al veel kladstukjes “verscheurd”, gisteren zelfs nog twee. Natuurlijk hoeft het niet altijd gezellig te zijn, maar ik wil toch graag de sfeer van hobbyblog behouden. Het moet geen hier klaagmuur worden.

Kortom, ik moet nog eens goed overdenken hoe ik verder ga met dit blog. Mijn plezier om het te maken moet in ieder geval voorop staan.

Swan Car

Deze unieke zwanenauto (1910) komt uit India en was eigendom van een maharadja. Het voertuig heeft flink wat gadgets, zoals lampjes in de ogen van de zwaan, een bijzondere toeter en borstels bij de wielen om de olifantenpoep eraf te vegen. En (heel patserig) de mogelijkheid om uit de snavel van de zwaan stoomwolken te spuiten om de weg vrij te maken!

Gezien in Louwman Museum, Den Haag.

Okja

Gezien: de Zuid-Koreaanse film Okja (2017).

Okja wordt gepresenteerd als “modern sprookje”, maar dat dekt toch niet helemaal de lading.  Het is een bijzondere film die niet direct te labelen valt. Het begint als een soort idyllische kinderfilm, maar daar kom je snel van terug. Misschien lijkt het nog het meest op zo’n Japanse tekenfilm. Mija, een meisje van het Koreaanse platteland is de held van het verhaal. De zachtaardige Okja, een reusachtig varken, is haar vriend en “huisdier”.

Okja is het resultaat van genetische manipulatie en heeft speciale eigenschappen. Een enge multinational heeft haar ontwikkelt met het oog op de vleesindustrie en presenteert de zaak als “biologisch”. Er wordt nog een gezellige wedstrijd aan gekoppeld en een lief imago in stand gehouden, maar intussen is dit knuffeldier bestemd voor het slachthuis.

Deze twee gezichten van de vleesindustrie worden letterlijk verbeeld door twee zussen, beiden directeur van het bedrijf. Dit is een mooie dubbelrol van Tilda Swinton, de androgyn ogende actrice die we ook kennen van The Grand Budapest Hotel. Verder is er een rol voor Jake Donnie Darko Gyllenhaal, maar die herkende ik pas op de aftiteling aan het slot. Hij speelt een soort over the top Freek Vonk. Heel herkenbaar.

Intussen wordt er van alles op de hak genomen: dierenactivisme, commercie en de zogenaamde wetenschappelijke ethiek. Je zou het sf kunnen noemen, maar dan in een zeer nabije toekomst. Of eigenlijk nu al. Er is sprake van een groeiende wereldbevolking en welvaart in combinatie met een niet afnemende vleesconsumptie.

Ik vind de film een aanrader, ook voor de niet-vegetariërs. Je moet dan wel Netflix hebben, want Okja was na de première in Cannes (met nominatie voor een Gouden Palm) niet in de bioscoop te zien. Dit zorgde nog voor een behoorlijke rel.

Naar het circus

Gezien: Circus Renz Berlin.

Dit zijn de bermkamelen van dinsdag, maar nu in showkostuum.

Natuurlijk kon ik alle verleiding niet weerstaan en heb gewoon de familievoorstelling van vrijdag bezocht, samen met mijn vrouw. De tent is half gevuld, zo te zien zijn wij hier de enigen zonder aanhangende (klein)kinderen. Wij amuseren ons prima. Er is een vriendelijke sfeer, alles is er en ook nog zoals het hoort: popcorn, zaagsel, harde circusmuziek, een spreekstalmeester met een Duits accent, clowns, acrobatiek, jongleeracts, trapeze, dressuur, het hele totaalpakket. En zo te zien allemaal verzorgd door leden van één familie (Renz), die echt hun stinkende best doen om het het hooggeëerde publiek naar de zin te maken. En dat met meerdere taken per persoon, want zie ik daar niet die popcorndame van daarnet in een strak pakje in de trapeze hangen?

De honden en de pony’s schijnen het naar de zin te hebben, de Friese paarden vinden het wel okay, de kamelen zijn voor mij ondoorgrondelijk, maar bij de Arabieren zet ik vraagtekens. Misschien kan die act zonder tuig gedaan worden? In het verleden had dit circus ook olifanten, maar die moesten weg. Niet zo'n goeie zet, denk ik. Niet in het belang van de olifanten in ieder geval.

Dit is circus in de meest authentieke vorm. Hoe lang zal het nog op deze manier bekeken kunnen worden? Misschien is het over een jaar of tien wel allemaal voorbij. Ga kijken en proef de sfeer nu het nog kan.

Een nieuwe Soldaat van Oranje

Vorige week een vierbenige Dakota in Ede en nu alweer een, maar dan in de lucht. Gisteren vloog er een dergelijk toestel laag over Katwijk ter gelegenheid van Katwijk van Oranje, een reeks evenementen gelinkt aan de verzetsgeschiedenis en de musical Soldaat van Oranje.

Het kan niet op de komende vijf weken: optredens, voorstellingen en exposities. Vanwaar ineens deze eruptie van lokaal historisch bewustzijn en heldenverering?

Het spoor* leidt naar de Katwijkse horeca- en ondernemersverenigingen die zich afvroegen hoe de plaatselijke economie nog meer gestimuleerd zou kunnen worden. Sinds 2015 (nieuwe parkeergarages af!) gaat het als een dolle, maar het kan natuurlijk altijd beter. Het moest iets gaan worden in de sfeer van “beleving en ervaring” (voor het grote publiek). Het passende etiketje was snel gevonden: “iets met Soldaat van Oranje, een verhaal dat bij Katwijk hóórt”. Daarmee doelend op de historie van Engelandvaarders , maar ook op de bekende musical die nu al acht jaar in een theaterhangaar in Katwijk draait. Dat kwam mooi uit, want na 2500 voorstellingen dreigt de belangstelling hiervoor misschien toch wat terug te lopen. De commerciële handen werden ineen geslagen en zie daar: Katwijk van Oranje en een website vol aanbiedingen, arrangementen en exclusieve acties.

Vijf jaar geleden had Katwijk de unieke kans op een Engelandvaardersmuseum in haar gemeente. Er was een plek, er waren sponsors. Ik vraag mij af: waar waren al deze enthousiaste mensen toen? Waar was de ondersteuning van deze Musicalmensen? De ondernemers? De bevolking? Heeft iedereen zitten slapen toen het uiteindelijk naar Noordwijk ging? De toenmalige burgemeester W. vond het in ieder geval maar niets. Uiteindelijk werd er nog wel een monument voor de Engelandvaarders gerealiseerd, maar zelfs hierbij was het gemeentebestuur niet altijd even coöperatief.

Ex-burgemeester W. was gisteren aanwezig bij de opening van het evenement, een parade van legervoertuigen en muziekkorpsen. En omdat hijzelf op dit moment benarde tijden beleeft in Haarlem, wordt hij door zijn opvolger als een soort verzetsheld (“in de strijd tegen het kwaad”), geëerd. Zo zie je maar weer.

*Bron: Allesoverkatwijk

Laid back

Deze spin zat vanmorgen al heerlijk onderuitgezakt in een van de bloemen van onze komkommerplant. De toon van deze dag was gezet.

Prachtig zonnig en warm oktoberweer, met volop gelegenheid om in de tuin te genieten. Eerst nog flink wat bladeren verwijderen, maar daarna verder lezen in Murakami. Deze schrijver doet het prima in de tuinstoel.

Er was veel vogelactiviteit om mij heen. Een roodborstje, een lijster en een kwetterende zwerm spreeuwen verderop. Heel leuk. We hebben nog veel bloeiende planten in de tuin, de rozenstruik bijvoorbeeld en de grote dahlia’s. Overwegend rood, ook de Japanse esdoorn kleurt nog intens.

De komkommerplant (met spin) is een verrassing. Twee jaar geleden zo’n klein moestuintje van Albert Heijn geplant zonder resultaat, en dan dit. Hij klimt nu op langs de keukenmuur. De aanhangende komkommers starten telkens veelbelovend, maar worden uiteindelijk toch niet groter dan een kleine augurk.

Deurspam

Wij wonen aan een goede doelen goudkust. Op ons vorige adres kwam nooit iemand langs. Ik sta in het bel-me-niet-register en heb een spamfilter, maar aan mijn voordeur ben ik kennelijk nog vogelvrij. Steeds weer opnieuw vlotte studenten op de stoep, getooid met badge en klembord of tablet, met de hardnekkige bedoeling mij financieel te koppelen aan een stichting die zich bezighoudt met bijvoorbeeld kinderleed.

Daar heb ik geen zin in, niet de hele tijd. Hoe kom je daar netjes, maar vooral snel van af? Ik heb inmiddels veel kunnen oefenen en uitproberen. Bijvoorbeeld:

1. Confronteer de colporteur met het salaris van zijn goede doel directeur (meestal iets tussen de 1 en 2 ton per jaar). Hang naast de deur alvast een lijst daarvan op. Nadeel: dit kan toch weer discussie opleveren.

2. Informeer bij de colporteur naar zijn eigen salaris of premie en zet dat af tegen jouw eventuele donatie. Ook dit kan discussie opleveren. Dus beter is:

3. In een zo vroeg mogelijk stadium zeggen: ik ga u nu onderbreken, ik heb géén interesse. Dat werkt altijd. Ook effectief maar leuker is:

4. Onmiddellijk na het openen van de deur uitroepen: Ooo, u komt wel héél ongelegen!   Daar is geen speld tussen te krijgen. De verwarde blik is bonus.

Circuszin

Kamelen in de berm, dun lijntje eromheen. Op het grote parkeerterrein voor de manege is zojuist een circus neergestreken. Het opbouwen is nog maar net begonnen. Midden tussen alle vrachtwagens en trailers is provisorisch een kennel ingericht waar honden in allerlei formaten rondscharrelen. Even verderop zie ik iets soortgelijks met ganzen. Een van de acts? Aan de rand van het wagenpark staat een camper die als klaslokaal  is ingericht. Het spreekt allemaal tot mijn verbeelding.

Wanneer ben ik eigenlijk voor het laatst naar een circusvoorstelling geweest? Dat moet helemaal in 1985 geweest zijn, in Leningrad (Petersburg). Alles op het ijs, schaatsende apen, geweldig was dat.

Ik heb best zin.

Dakota

Ede, gisteren.

Dakota. Half Fries, half Paint Horse.

En een vreemd feestvarken.

Zondagsrust

Zondag vind ik de beste dag van de week. In mijn woonplaats is sprake van zondagsrust, in Nederland een kwijnend fenomeen. Alle winkels zijn (verplicht) gesloten en er zijn geen lawaaiige activiteiten. Eigenlijk zijn er helemaal geen activiteiten. Op gezette tijden beieren er wat kerkklokken en dan passeren er ineens veel mensen tegelijk, vaak in het zwart gekleed en een hoedje in een plastic tasje meetorsend. Allemaal op weg naar hun eigen kerk of kerkje, er is een heel gevarieerd aanbod. In de omliggende gemeenten gaat intussen alles gewoon door. De situatie is hier best uniek, je zit midden in de Randstad en tegelijkertijd in de bible belt. Een enclave, een soort godsdienstig Baarle Nassau. Veel mensen leven hier op een manier die de rest van Nederland alleen kent uit de boeken van bijvoorbeeld Maarten ’t Hart of tegenwoordig Franca Treur.

Ik ben een groot voorstander van zondagsrust en zondagssluiting, zij het niet om religieuze redenen maar door mijn afkeer van de 24 uurs economie. Het lijkt mij een goede zaak voor de mensheid in het algemeen dat alles gewoon een dag stilligt, eens per week. Ik surf dus prettig mee op de gereformeerde dwang van het gemeentebestuur.

Helaas zit er ook een keerzijde, een prijskaartje aan hun vrome idealen. Een prijskaartje voor alle inwoners. Op zondag is het hier namelijk vrij parkeren, want er mag niet gewerkt worden, dus ook niet door parkeerwachters. Financiële transacties op deze dag zijn sowieso dubieus (in het verleden kon er bij de locale Rabobank op zondag niet gepind worden). De gemeente laat hierdoor kapitalen aan inkomsten liggen, op een gemiddelde zomerse zondag bijvoorbeeld zit het strand overvol. Van heinde en verre stromen de auto’s toe, ze staan overal geparkeerd, er wordt niet gehandhaafd. Aangezien de gemeente-uitgaven intussen gewoon doorgaan (toeristen laten bijvoorbeeld bergen troep achter) moet dat geld ergens anders vandaan komen. Daar werd ik deze week weer onprettig aan herinnerd bij de presentatie van de locale belastingen 2019. Die rijzen inmiddels de pan uit.

Principes kosten geld, vooral die van anderen.

Kinderboekenweekgeschenk 1973

Het is kinderboekenweek 2018.  De kwaliteit van het geschenk, dit jaar geschreven door Jozua Douglas, schijnt niet geheel onomstreden te zijn. Ik heb het zelf niet gelezen.

In 1973 zal het kinderboekenweekgeschenk ook niet bepaald onomstreden zijn geweest, de CPNB had er namelijk voor gekozen om een stripboekje uit te delen. In die tijd werd algemeen aangenomen dat kinderen die beeldverhalen lezen potentiële analfabeten zijn, waar nooit iets van terecht zal komen in De Maatschappij. Op mijn lagere school werden strips zelfs in beslag genomen.

Het boekje heet Arthur en de lettervreter en is geschreven door Henk van Kerkwijk en getekend door Paul Hulshof. Het verhaal ademt de sfeer van de jaren 70, althans Amsterdam jaren 70 (in ons dorp was men net schoorvoetend aan de jaren 60 begonnen), met hippe tekeningen, eigenwijze kinderen met lang haar, protest (de metro) en lullige politieagenten. Het is nog steeds goed te lezen, erg leuk.

Trofie

In mijn woonplaats kan ik plotseling nergens meer trofie kopen, en ik vraag me af: zit ik hier in een culinaire wildernis of is dit een landelijk probleem?

Voor de niet pasta-ingewijden: trofie is een enorm lekkere pastasoort uit Genua (of eigenlijk uit de hele Italiaanse streek Ligurië natuurlijk). Kronkelige sliertjes die ik bij voorkeur eet met groene pesto en mozzarella.

Ik ken het pas een jaar of zo en heb het ontdekt via La Superba, het boek van Ilja Leonard Pfeijffer waarin Genua de hoofdrol speelt. Pfeiffer zegt hierin over katholicisme: In Italië wordt je zo geboren, net zoals je geboren wordt als supporter van Genoa of Sampdoria en net zoals je geboren wordt als iemand die trofie met pesto eet in plaats van foe yong hai met bami.

Mijn belangstelling was gewekt en tot mijn genoegen was het hier gewoon verkrijgbaar bij de buurtsuper in een zak van Grand’Italia. Tot voor kort dus. Albert Heijn (normaal toch een Italiaanse gangmaker) heeft het ook niet, zelfs niet online. Vreemd is dat, ik kan mij niet voorstellen dat er in Nederland geen belangstelling voor zou bestaan. Het is geen “moeilijke” pasta, al moet je het niet te lang laten koken natuurlijk, dan wordt het snotterig.

Francesco Pecoraro: Het leven in tijden van vrede.

Ik las Het leven in tijden van vrede (2013) van de Italiaanse schrijver Francesco Pecoraro (1945), een merkwaardig boek dat in bijna 500 bladzijden over je heen walst. Er komt zoveel aan de orde dat het nog lang in je hoofd blijft rondzingen, en het is bijna niet te geloven dat dit Pecoraro’s eerste roman is.

In dit boek volgen we de gedachtegang van de 69-jarige Ivo Brandani vanaf 29 mei 2015, 09.07 uur (a.m.). Hij zit op het vliegveld van Sharm el-Sheik en wacht op zijn aansluiting naar Rome. Dat duurt uren en intussen overdenkt Brandani zijn leven en wordt daar niet blijer van, hij is ontevreden. Het is een aaneenschakeling van gemopper, gezeur, frustratie, cynisme en woede, maar toch ook zelfkritiek. (Let wel, dit is geen vervelend boek, het is erg goed geschreven en soms ook grappig.) Nu en dan draaft hij helemaal door, bijvoorbeeld over de bureaucratie en corruptie in Rome, of helemaal lyrisch over Spitfires of over een spoorbrug in Schotland. Het is de perfectie, de liefde voor techniek die zijn troost is.

Met elk hoofdstuk gaan we via Brandani’s herinneringen verder terug in de tijd. Zijn observaties worden steeds koortsiger, hij is ernstig ziek maar weet dit zelf niet. Wij als lezers wel, in een heel vies verhaal over bacteriën en ziektekiemen, helemaal aan het begin van het boek, wordt Brandani’s noodlottige besmetting al terloops genoemd. Met zijn overpeinzingen probeert hij greep te krijgen op de voortdurende verandering van het leven, waarvan hij alleen maar narigheid verwacht.

Dit bijzondere boek moet je gelezen hebben. Maar eigenlijk vond ik het leuker om er nu over na te denken dan de leeservaring zelf. Dat is wel raar.

★★★☆☆

Autumn Leaves

Stampvolle groene bak met herfstbladeren vandaag. Alle bomen in de buurt begonnen stipt 1 oktober collectief hun bladeren te droppen, en een sneaky noordenwind blies een groot deel daarvan onmiddellijk onze tuin in.

Bezemen, harken, vegen en hier en daar een goot ontbladeren. Gelukkig heb ik er geen hekel aan. Fijn bezig in de buitenlucht, in de tuin ruikt het naar herfst. En het is een kleine prijs voor het wonen in een boomrijke omgeving, ik vind dat echt een voorrecht. Ik huiver telkens weer opnieuw als ik zo’n oen bij de Rijdende Rechter hoor roepen: “die boom moet weg”.

Maarten en Maarten

Dit weekend verscheen de nieuwe bundel Verhalen uit het gekkenhuis van Maarten Biesheuvel (79). In de Volkskrant (HIER €) las ik een mooie weergave van gesprekken met de schrijver en zijn vrouw Eva (79), thuis in Leiden en in de inrichting waar Biesheuvel vanwege zijn geestesziekte regelmatig verblijft (de eerste keer al in 1966). Het gaat niet zo goed met Maarten Biesheuvel, de pillen die hij altijd slikte werken niet meer, hij is nu voor langere tijd opgenomen.

bron foto: Volkskrant

En de vriendschap met Maarten ’t Hart blijkt nu ook al afgelopen. Biesheuvel betreurt dat: “Helemaal kapot. Hij is bang voor me. Maarten en ik hebben zo veel samen gedaan. Nu is hij bang van me.” Eva beaamt het: “Dat klopt. Die vriendschap is afgelopen. Door een aanvaring tijdens een manische aanval is Maarten ’t Hart bang voor Maarten geworden. Zo spijtig. Ze waren heel lang goede vrienden.”

Ik vind dit wel heel tragisch, twee schrijvers die ik zo graag lees. Wat jammer, het einde van een vriendschap die al in 1968 ontstaan is. In het heerlijke, autobiografische Biesboek (1988) kun je lezen hoe dat gegaan is. Maarten ’t Hart vertelt hierin dat hij Maarten Biesheuvel voor het eerst ontmoet heeft op een college van Karel van ’t Reve. Hij vond hem toen een rare, irritante kwast en ergerde zich aan zijn veelvuldige onderbrekingen en vreemde opmerkingen tijdens van ’t Reves betoog.

Hierna verdween hij een paar jaren uit zijn gezichtsveld, maar na een verhuizing in Leiden zagen ze elkaar dagelijks. ’t Hart woonde op het Wagnerplein en Biesheuvel daar vlakbij op de Brahmslaan. De wederzijdse echtgenoten kenden elkaar al langer. De twee Maartens hebben samen geroeid, gefietst en veel gemusiceerd (Schubert, Schumann). Bij het huwelijk van Maarten en Eva in 1979 op Schiermonnikoog was Maarten ’t Hart een van de getuigen.