En morgen gezond weer op.
Deze week lees ik Je
ziet mij nooit meer terug, de autobiografie van Sonja Barend (1940). Ik was
dit eigenlijk niet van plan, maar nu kan ik het boek niet meer wegleggen. Het
zijn voornamelijk treurige memoires, het gemis van haar vader die in de oorlog in een kamp vermoord is.
Centraal in het boek staat Sonja Barends zoektocht naar herinneringen aan deze
man (die ze alleen van een foto kent) en de levenslange pogingen om de waarheid boven tafel te krijgen. Ik vind het heel opmerkelijk dat Barend, die zo ontzettend
veel goede interviews heeft afgenomen, niet in staat bleek om het hele verhaal
aan haar moeder te ontfutselen. Te dichtbij waarschijnlijk en vooral te
pijnlijk. Een mooi, vlot geschreven boek. Aanrader.
Sonja Barend "ken" ik vooral van haar
talkshows uit de jaren tachtig en negentig en van het Wie van de drie panel uit
de jaren zeventig (dat was pas gezellige tv!). Maar eigenlijk ben ik al fan
vanaf haar allerprilste televisiebegin, halverwege de jaren zestig. Ik was toen
door haar gefascineerd omdat ze me deed denken aan mijn kleuterschooljuffrouw
Frowijn, waar ik tamelijk dol op was. Misschien leken ze niet echt op elkaar, en
was het alleen de stem of verschijning. Dat weet ik niet meer.
 |
| Sonja Barend 1968 |
Ik heb haar nooit anders gekend dan als "juffrouw
Frowijn". Aan voornamen werd nog niet gedaan in die tijd, althans niet bij
ons op school. In mijn ogen had ik een hippe juf, we hebben het hier wel over
1967. Ik had geen idee hoe oud ze was. Als kleuter houd je je daar
helemaal niet mee bezig, alle volwassenen zijn even oud, behalve misschien de
opa's en oma's, die vormen weer een aparte categorie.
Op een bepaald moment was juffrouw Frowijn tot mijn grote
schrik ineens langdurig afwezig wegens ziekte. Er was een vervangster die ons
vertelde dat "er een bus over juffrouw Frowijns voet gereden was".
Een raar verhaal, dat ik op dat moment nog wel geloofde, maar al redelijk snel
daarna niet meer. Het was natuurlijk weer zo'n rare smoes van volwassenen om
kleine kinderen in de maling te nemen om zo wat ingewikkelder uitleg te
omzeilen. Een alternatieve waarheid zou je tegenwoordig zeggen. Natúúrlijk was
er iets anders aan de hand, en, had mijn moeder ook al niet veelbetekenend
gekeken toen ik het verhaal thuis vertelde? Bus over voet! Nee, er zat een
luchtje aan.
En dat heb ik verder al die jaren zo gedacht, zo heb
ik het onthouden. Misschien was het wel zo'n specifieke vrouwenaangelegenheid
waar kinderen en mannen geen weet van (hoeven te) hebben, dacht ik later nog. Over
de rand van het boek van Sonja Barend vertel ik mijn vrouw over mijn juffrouw
Frowijn en haar voet. En samen komen we nogmaals tot de conclusie dat het wel
een fakeverhaal zal zijn geweest, een pedagogisch broodje aap om van lastige
kindervragen af te zijn.
Intussen dwalen mijn gedachten terug naar juffrouw
Frowijn, hoe zou het haar verder vergaan zijn? Hoe zag ze er uit? Op google tik
ik in "juffrouw Frowijn Katwijk" en tot mijn stomme verbazing
verschijnt daar het volgende kleine krantenberichtje uit de Nieuwe Leidsche
Courant van 16 september 1967:
Oplegger rijdt over voeten jonge vrouw
Katwijk - Gistermiddag omstreeks vier uur is een
truck-met-oplegger met één van zijn wielen over de voeten van de twintigjarige
Haagse kleuterleidster F.D. Frowijn gereden. Mejuffrouw Frowijn liep daarbij
inwendig voetletsel op. Het gebeurde op de hoek Hoorneslaan-Zwarteweg. Bij het
nemen van de bocht kwamen de wielen van de oplegger over het voetpad.
Dit is maatwerk, en meer informatie over juffrouw Frowijn dan ik
ooit heb gehad! En het verhaal blijkt gewoon te kloppen,
alleen was de bus een truck. De juf was natuurlijk na schooltijd op weg naar de bushalte. Raadsel opgelost na precies 50 jaar! Het internet blijft
me verwonderen.
En kijk eens hoeveel details een krant in die tijd
over een "slachtoffer" vermeldde, privacy deed er kennelijk niet
toe. In dit kleine mini-berichtje (vier regels) krijgt de lezer inzicht in de
leeftijd, woonplaats, beroep en de aard van het letsel. Daarnaast onthult het
oubollige mejuffrouw dat F.D.
Frowijn ongehuwd is. Over de chauffeur van de truck wordt helemaal niets
verteld, eigenlijk krijgt de truck de schuld.
Hoe gaat het nu
met juffrouw Frowijn? Zou ze nog leven? Dan is ze 70 inmiddels.
 |
| Nieuwe Leidsche Courant 16-9-1967, pagina 15 |
Update 2020: HIER