maandag 31 december 2012

Hoogtepunten 2012


Het was weer een prima ovenschoteljaar!
Ik wens iedereen een gezond & gelukkig 2013.

vrijdag 28 december 2012

The Iron Lenie


Voor we het nieuwe jaar inschuiven, is er nog iets dat ik in 2012 wil achterlaten.
Zo op de valreep van dit jaar kon ik nog even van dichtbij een hedendaags fenomeen meemaken: gehaat worden via internet. Want haat werd er uitgestort over Naturalis èn haar medewerkers via een groot aantal berichten op onder andere facebook en twitter. Het was interessant om eens te zien hoe zo'n mechanisme werkt, hoe het ontstaat en groter wordt.

Je hoort er inmiddels niets meer over, maar nog geen twee weken geleden stond heel Nederland op z'n kop over een bultrug die aangespoeld was op Texel. Punt van discussie was of dit prachtige dier wel/niet gered kon worden. Grote aanjager van de volkswoede was Lenie -zeehondencrèche- 't Hart, die als een hysterische kenau een aantal schuldigen aanwees: Ecomare, Naturalis, KNRM, Dolfinarium, gemeente Texel. Zij zouden het dier dood wensen, volgens Lenie.

Deze mevrouw 't Hart heeft een langlopende vete met Ecomare en via ongenuanceerde kreten werd dit conflict nu door haar uitgevochten over de rug van medewerkers van de diverse organisaties. Zo waren de mensen van Naturalis "moordenaars en lijkenpikkers" (en nog veel meer) en zij zouden belang hebben bij de dood van deze walvis. De grote massa, schuimbekkend na avondenlang zielige journaalbeelden van een stervend dier, liet zich weer dom voor het karretje spannen. Er volgden verwensingen, grofheden en zelfs bedreigingen. Het is makkelijk en veilig roepen vanachter je laptopje.

In hoeverre mevrouw 't Hart haar emoties onder controle heeft weet ik niet, maar de media weet ze te bespelen als geen ander. De publiciteitsmotor werd ook draaiend gehouden door de Partij voor de Dieren die door Kamervragen de acties van 't Hart leek te legitimeren. Instanties waar ik eerst een soort van (sluimerende) sympathie voor voelde, zijn bij mij zwaar door de mand gevallen met hun milieupopulisme. Ook vraag ik mij af wat mevrouw 't Harts financiële belangen zijn bij deze hele zaak.

De klucht werd afgesloten met een "stille tocht" voor walvis "Johannes" (die een Johanna bleek te zijn). Zoiets kan alleen in Nederland, denk ik dan. Of er ook een condoleanceregister is geopend is mij niet bekend.

maandag 24 december 2012

Kerststal


Eigenlijk ben ik niet zo van de kerststallen, maar deze figuren vond ik juist weer onweerstaanbaar.

Het was een koopje. De gehavende doos viel bijna uit elkaar en er zaten veel oude prijsjes over elkaar heen geplakt. Voor het kleine bedrag op het laatste plakkertje kon ik deze kennelijke winkeldochter niet laten liggen.

Wat is de herkomst van deze set? Op de doos is er niets daaromtrent te vinden. Geen informatie.
Ik houd het op "het verre oosten". De figuren zijn zonder uitzondering lang, hebben een grote neus en enorme voeten. Precies zoals men daar tegen westerlingen aankijkt. Het kindje in de kribbe ziet er ook wat exotisch uit.

Ik vind het allemaal geweldig. Zo'n rare engel zie je niet vaak en ook de dieren zijn wat vreemd. Het leukst vind ik de koningen. Het lijkt wel of ze even controleren of ze niet toevallig allebei hetzelfde geschenk hebben meegenomen.






Voeten van de engel.

zaterdag 22 december 2012

Paolo Nutini

 

Ik vind het zo langzamerhand wel weer tijd worden voor een nieuwe cd van Paolo Nutini. Zijn tweede en laatste album "Sunny Side Up" dateert alweer van 2009 en naar verluidt zou hij sinds februari 2011 aan nieuw materiaal werken. Ik weet niet of ik tot de doelgroep van deze Schotse zanger behoor, maar ik vind zijn muziek erg goed en dan vooral zijn stem, die veel ouder en doorleefder klinkt dan de 25 jaar die hij inmiddels is. Zijn debuutalbum verscheen toen hij 18 was.
'Paolo Nutini' klinkt niet bepaald Schots, toch is dit zijn echte naam. Zijn voorouders van vaders kant kwamen uit Italië.

In 2010 zag ik hem optreden in Tivoli in Utrecht. Het was een leuk en vrolijk concert. Hij had een band van 7 personen bij zich, waarvan 3 blazers. Bij de soulachtige nummers deed het sfeertje me een beetje denken aan de film van The Commitments. Ik kreeg wel de indruk dat Nutini deze avond flink aan de kruidensigaret had gezeten.

donderdag 20 december 2012

Programma 21/12/2012


In verband met het Grote Gebeuren morgen ontving ik het volgende bericht:
(met dank aan Isaura)


WERELDONDERGANG 21/12/2012

Voorlopig programma:
05:00: Wekken wereldbevolking met luchtalarm
06:00: Aankomst van de Maya's
07:00: Aankomst van buitenaardsen
08:00: Aankomst van de voorzitter van de G8-landen
09:00: Aankomst van alle heiligen, martelaren, etc.
10:00: Hymne einde van de wereld
10:30: Welkomstwoordje door de paus
11:45: Lunchpauze
13:00: VN-vergadering betreffende het einde van de wereld
15:00: Minuut stilte
15:05: Begin van de openbare ceremonie
17:00: Opening Buffet
18:00: Vertrek van de Maya's
19:00: Vuurwerk en voetbalwedstrijd Brazilië-Wereldelftal
21:00: Hemelvaart van Aartsengelen en Engelen
22:00: Einde ceremonie (Bar open) GRATIS BIER
23:30: Uitgifte 3D-brillen
24:00: WERELDONDERGANG (incl. "The Final Countdown")

Daarna Wereldondergang-Aftershow-Party

dinsdag 18 december 2012

Magical Mystery Tour


Bij de BBC zag ik laatst een documentaire over de film "Magical Mystery Tour" van de Beatles, gevolgd door de film zelf. Naast de gebruikelijke interviews en anekdotes kwam nog eens naar voren hoe slecht de film destijds (1967) door het grote publiek ontvangen werd. Magical Mystery Tour werd dat jaar uitgezonden door de BBC op tweede kerstdag. De verwachtingen waren hooggespannen, vooral omdat het een film van de Beatles betrof, die eerder dat jaar nog het fantastische Sgt. Pepper album hadden uitgebracht. Maar helaas viel het flauwe en rommelige product erg uit de toon bij het overige televisieaanbod op deze familiedag, Engeland jaren 60. Dat de nogal kleurrijke film voornamelijk in zwart-wit werd bekeken hielp natuurlijk ook niet echt mee. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik het zelf ook niet bepaald een meesterwerk vind. Voor mij is de enige reden om deze film uit te zitten het feit dat hij vol zit met muziek van The Beatles, zoals bijvoorbeeld mijn favoriet "I am the walrus". Ik zie het maar als een lange videoclip. Magical Mystery Tour is dit jaar volledig gerestaureerd en opnieuw uitgebracht.

zondag 16 december 2012

Het graf van Monteverdi


Op mijn eerste middag in Venetië ging ik op zoek naar het graf van Monteverdi (1567-1643), dat zich bevindt in de enorme Frarikerk. Ik moest nog wel wat moeite doen om het te vinden. Er is namelijk geen tombe of opvallend monument voor deze grote Italiaanse componist, maar een eenvoudige gedenkplaat achter een hek, ergens links van het hoogaltaar. Heel iets anders dan de pompeuze grafmonumenten voor de schilder Titiaan of de beeldhouwer Canova in deze kerk.


Waarom Monteverdi? Omdat ik hem bewonder om zijn Mariavespers. Deze bijzondere verzameling kerkmuziek, de Vespro della Beata Vergine, werden tussen 1607 en 1610 door hem gecomponeerd, waarschijnlijk bij wijze van “visitekaartje”, om een soort staalkaart van zijn kunnen af te geven. Het is een (voor kerkmuziek) nogal theatraal werk met een rijke orkestratie en onverwachte effecten zoals het gebruik van een echostem. Claudio Monteverdi’s werk bevindt zich op de grens van renaissance en barokmuziek. Hij was vernieuwend, dat heeft hem soms ook kritiek opgeleverd. Naast de Mariavespers is hij vooral bekend van zijn madrigalen en opera’s.


In 1613 werd hij aangesteld als maestro di cappella aan de San Marco in Venetië, de belangrijkste muzikale functie in deze stad. Na zijn dood in 1643 raakte hij in de vergetelheid en pas zo’n 200 jaar later was er opnieuw enige belangstelling voor zijn werk.

De 15e eeuwse gotische Frarikerk (Basilica di Santa Maria Gloriosa dei Frari) is rijk aan kunstwerken. Naast de diverse grafmonumenten en het bijzonder indrukwekkende schilderij van Titiaan, de Maria Hemelvaart,  boven het hoogaltaar zijn er werken van onder andere Bellini, Sansovino en Donatello te bewonderen.

vrijdag 14 december 2012

De Postbode


Met heel wat sentiment & nostalgie kijk ik terug naar de tijd dat de hoeveelheid kerstpost nog géén probleem was voor het postbedrijf. De tijd dat post überhaupt geen probleem was. Soms zie ik er nog een lopen, een echte postbode van vóór "PostNL", uit de tijd van het Staatsbedrijf der PTT. Zo'n man (het zijn altijd mannen) heeft destijds nog een plechtige eed moeten afleggen. Ze zijn bijna allemaal ontslagen en wegbezuinigd nu.


De toelatingseisen zijn inmiddels flink naar beneden bijgesteld. En de kwaliteit is er dan ook naar.
Ik wil niemand tekort doen, er zijn immers ook veel mensen die wel hun best doen, maar feit is dat er sinds 2010 meer dan 800 van deze neo-postbezorgers zijn ontslagen wegens plichtsverzuim, zoals het dumpen van post. Bij mijn weten is Nederland het enige land ter wereld zonder postkantoor. Welke gevolgen privatisering nog meer heeft kunnen we dagelijks meemaken in het openbaar vervoer.

woensdag 12 december 2012

Ravi Shankar


Gisteren overleed de grootmeester van de sitar Ravi Shankar (92). Afgezien van zijn geniale spel op dit instrument vind ik het zijn grootste verdienste dat hij de Indiase (klassieke) muziek in het westen heeft geïntroduceerd bij het grote publiek. Hij deed dat door op het juiste moment met de juiste invloedrijke personen samen te werken. In de jaren 50 met bijvoorbeeld Yehudi Menuhin (klassiek) en John Coltrane (jazz). In de jaren 60 deed hij als leraar van George Harrison zijn intrede in de popmuziek. Zo werd hij een belangrijk inspirator van The Beatles. Dat is goed merkbaar in een aantal nummers van deze band. Tegenwoordig is hij vooral ook bekend als "vader van". De dochters Norah Jones en Anoushka Shankar zijn inmiddels zelf wereldberoemd.

zaterdag 8 december 2012

Mrs. Miller


In 1966 was er ineens Mrs. Miller (1907-1996), een van de meest bizarre verschijnselen in de popmuziek. Met haar platen die eigenlijk niet om aan te horen zijn behaalde deze Amerikaanse zangeres een onwaarschijnlijk succes. Ze zong op geheel eigen wijze covers van bekende hits uit die tijd, zo vals en uit de maat dat je oren er van tuiten. Toch was ze 18 maanden lang enorm populair. Ze verkocht van haar eerste lp in drie weken tijd 250.000 exemplaren, trad op voor de troepen in Vietnam, in tv shows en in de Hollywood Bowl. Daarna was het abrupt afgelopen.


Waarschijnlijk was het door platenmaatschappij Capitol Records bedoeld als een grap, maar dan wel een waaraan natuurlijk goed verdiend is. Maar was het ook een grap voor Mrs. Miller zelf? In hoeverre was ze zo argeloos en naïef als ze zichzelf voordeed?

Zo op het eerste gezicht was het voor haar een serieuze zaak en zo zal het ook wel  begonnen zijn. Ze had zelfs zeven jaar muziek gestudeerd en haar dure hobby was platen van zichzelf laten opnemen om deze vervolgens te schenken aan weeshuizen en dergelijke. Bij een zo'n sessie is ze ontdekt en haalde Capitol Records Mrs. Miller en haar "new sound" binnen, waarbij het amateurisme van Mrs. Millers zang sterk werd benadrukt. Volgens Miller werden er zelfs trucs toegepast om de opnamen zo slecht en lachwekkend mogelijk te maken en werd ze er zo ingeluisd als novelty-act. Waarschijnlijk hield Mrs. Miller enorm van het zingen, de aandacht en het publiek en is ze uiteindelijk meegegaan in de grap. Naast het hilarische effect van haar zangstijl was het publiek ook dol op Mrs. Miller zelf, haar enthousiasme en inzet en de oprechte uitstraling. Het zou in principe ieders oma kunnen zijn.


Mrs. Miller heeft zich vergrepen aan veel popsongs. De bekendste zijn "Down Town", "A hard day's night", "The girl from Ipanema" en "Strangers in the night".

donderdag 6 december 2012

Jean Dulieu


Voor de tweede keer dit jaar verscheen er een mooie biografie van een Nederlandse schrijver/tekenaar. Na Marten Toonder in oktober is nu de beurt aan de bedenker van Paulus de Boskabouter: Jean Dulieu.

Jean Dulieu, pseudoniem van Jan van Oort (1921-2006), was een multitalent. Naast zijn verhalen over Paulus de Boskabouter maakte hij prachtige illustraties, poppentheater, hoorspel (waarbij hij alle stemmen deed) en animatiefilmpjes. Alle poppen en decors vervaardigde hij zelf. Hij had hiervoor geen opleiding gehad, eigenlijk was hij violist, o.a. bij het Concertgebouworkest.

Het is een nogal opmerkelijk boek geworden, biografe Dorinde van Oort is namelijk ook de dochter van Dulieu. Zij kwam daardoor in een moeilijke situatie, want hoe objectief en feitelijk zij ook probeerde te zijn, een persoonlijke inkleuring bleek toch onvermijdelijk. Zeker met een vader als Jean Dulieu, een nogal gecompliceerde persoonlijkheid die een soort dubbelleven leidde. Hij was moeilijk voor zichzelf en voor anderen. Dochter Dorinde lijkt hier en daar haar persoonlijke frustraties te analyseren en weg te schrijven. Een postuum verwijt soms. Aan de andere kant was het natuurlijk ook een voordeel dat Dorinde de wat eigenaardige familie en haar geheimen zo goed kent.

Jean Dulieu erkende zijn "duistere kanten" en stopte veel van zichzelf in zijn figuren. "Ze zijn allen afsplitsingen van mijn persoontje", zoals hij eens zei. Ook kenmerken van mensen uit zijn omgeving werden gebruikt bij de karakters en vooral de stemmen van zijn figuren zoals Oehoeboeroe, Gregorius, Salomo en Krakras.


Mijn persoonlijke favoriet is natuurlijk de heks Eucalypta. Een heerlijk onaangenaam en eng type. En dan die stem! Generaties kennen haar krakerig-hysterische uitroepen en geweeklaag. Geweldig! Uitgerekend zij is ook nog eens de enige vrouwelijke hoofdpersoon en dat zegt toch weer iets over Jean Dulieu die het niet zo op vrouwen had. Zijn jeugd zit dan ook vol dominerende en bedreigende vrouwspersonen. Die heeft hij allemaal samengebracht in deze Eucalypta.

Dit is het intro uit de animatiefilmpjes uit de jaren 60. De zouteloze poppenreeks uit de jaren 70 werd ook door Dulieu verfoeid.

dinsdag 4 december 2012

Heaven


Op de cd "Sing it loud" (2011) van K.D. Lang staat een prachtige cover van "Heaven" van Talking Heads. Hier nog eens een uitvoering door deze band zelf, uit de geweldige concertfilm "Stop Making Sense" uit 1984.

zondag 2 december 2012

Souvenirs


Laatst was de douane bij Naturalis. Met de mobiele röntgenapparatuur die ze ook op Schiphol en in de haven gebruiken, werden metingen verricht aan artikelen uit de collectie. De resultaten hiervan komen in een database die als referentie kan dienen bij de beoordeling van goederen en souvenirs die gemaakt zijn van dierlijke materialen, zoals bot, ivoor en koraal. In Nederland mogen namelijk veel van deze producten niet ingevoerd worden.


Op tafel lag een soort rariteitenkabinet van schubben, veren, botten, huiden en ivoor uitgestald waarvan de wansmaak soms pijn deed aan m'n ogen. Zo zag ik onder andere een riksja en een jonk gemaakt van schildpad, een asbak met krokodil en een trommel met varanenvel. Het allerlelijkst vond ik de twee zebrapoten met schemerlampjes erop. Het schijnt dat er ook paraplubakken van olifantenpoten bestaan.


Op een bepaalde manier was het allemaal nogal lachwekkend, maar vooral toch dieptreurig natuurlijk. Wat een minachting voor dieren werd hier gedemonstreerd.
Deze minachting kan veel vormen aannemen. Bijvoorbeeld een houtsnip bereiden in een populair televisieprogramma. Een beschermde vogel, die waarschijnlijk in drie happen op is. Deze heren kunnen zich dan nog zo voor doen als culinair connaisseur, in feite is het natuurlijk proletengedrag.



donderdag 29 november 2012

Levensgenieter


Vanmorgen scheen het zonnetje. Perfecte gelegenheid voor een fijne rit. Tot m'n grote verrassing lag er bij Katwijk een zeehondje te zonnebaden. Nota bene op de oever van de binnenwatering. Hoe was hij/zij daar terechtgekomen, ver voorbij de obstakels van de buitenwatering?

Zo te zien had hij het prima naar de zin. Verbaasd was ik dan ook over de reactie van sommige toeschouwers. Die vroegen zich af waar de zeehondencrèche bleef om het dier (op) te vangen. Volgens mij was daar helemaal geen aanleiding toe. Toen deze dienst later alsnog arriveerde kwamen zij tot dezelfde conclusie.

Toen de zon verdween hield ook de zeehond het verder voor gezien. Na enig buikschuiven en een grote plons was hij verdwenen.





woensdag 28 november 2012

maandag 26 november 2012

Simeon ten Holt


Gisteren overleed de componist Simeon ten Holt (89). Hij is vooral bekend van "Canto Ostinato", een bijna hypnotiserend stuk voor meerdere piano's dat zo'n drie uur duurt. Dat is een hele zit. Toch zou ik dat graag eens live willen meemaken. Tot nu toe ken ik dit bijzondere werk alleen van cd.

zaterdag 24 november 2012

The Mom

The Mom toen

The Mom nu

De Moeder toen & nu. Eigenlijk is er niet zo veel verschil tussen de nogal pittige mevrouw van dit filmpje en de oermoeder op de bovenste afbeelding. Dat is de beroemde "Venus van Willendorf" die gedateerd wordt rond 24.000-22.000 vC, de oude steentijd, een periode waarvan we maar weinig dingen zeker weten.

Hoe zat het toen met de taakverdeling man/vrouw? Voorheen werd uitgegaan van een nogal simpele tweedeling: jagende man/zogende vrouw. Maar de laatste jaren is dit rollenpatroon bijgesteld met een veel actievere rol voor de vrouw. Gelijkwaardigheid van man en vrouw en vooral samenwerking waren belangrijk om als groep te overleven. De vrouw als "verzamelaar" zorgde voor maar liefst 75% van de voedselvoorziening, maakte kleding en gebruiksvoorwerpen èn had de belangrijkste rol bij het grootbrengen van de kinderen. Kortom zij was ook toen al de spil, de manager van het (Flintstone)huishouden.

maandag 19 november 2012

Oud Zeer


De Mosasaurus van Maastricht
Of: Tweehonderd jaar Franse arrogantie


Eind 18e eeuw werden in de Sint Pietersberg de fossiele resten van een grote schedel gevonden. Deze schedel bleek later van enorme wetenschapshistorische waarde. Niet lang na de vondst is hij bij een gerichte actie van het Franse leger geroofd en overgebracht naar Parijs. Daar ligt hij nog steeds te pronken in het Natuurhistorisch Museum. Er zijn op hoog niveau al veel verzoeken gedaan om teruggave, maar de Fransen houden zich van de domme en weigeren elke medewerking. Zij beschouwen de schedel als "Frans nationaal erfgoed" en vertikken het om hem terug te geven. Het museum in Maastricht heeft wel een replica en mocht uiteindelijk, na jarenlang zeuren, de originele schedel een tijdje "lenen".  De bekende sigaar uit eigen doos. Veel mensen in Maastricht vinden de diefstal van de schedel een schande voor de stad, en willen hem terug.

Het gaat hier om de schedel van een Maashagedis, een Mosasaurus. Dit grote reptiel zwom ruim 65 miljoen jaar geleden rond in een zee op de plek waar nu Maastricht ligt. Als de verschillende dieren in deze zee stierven, zonken ze naar de bodem waar ze konden fossiliseren. Door opeenstapeling van deze kalkachtige fossielen ontstond mergel. De Sint Pietersberg bij Maastricht bestaat volledig uit mergel en daarom worden juist daar veel vondsten gedaan.


De bijna complete Mosasaurusschedel uit dit verhaal werd gevonden rond 1770. Er was hier ook al eerder, in 1766,  een dergelijke schedel gevonden. Dit fossiel, waar bijna geen aandacht voor is, kwam in Teylers Museum in Haarlem terecht.

Het exemplaar uit 1770 daarentegen werd gaandeweg van grote wetenschapshistorische waarde, een uniek exemplaar. Door deze schedel is men gaan nadenken over het concept "uitsterven" en ging men twijfelen aan het bijbelse scheppingsverhaal. Het werd een wegbereider voor de evolutietheorie. Verder heeft de schedel een grote culturele waarde voor de stad Maastricht. Het verhaal rond de schandalige roof spreekt nog steeds sterk tot de verbeelding.

Direct na de vondst kwam de schedel onder de aandacht van Hoffmann, een legerarts die fossielen verzamelde. Hij correspondeerde hierover met de wetenschapper Petrus Camper die er een artikel over publiceerde (1786). Camper was van mening dat het hier restanten van een tandwalvis, een potvis, betrof. Het artikel gaf de schedel grote bekendheid.


Op 4 november 1794 namen Franse revolutionaire troepen Maastricht in. De Franse overheid had bepaald dat alle kunstschatten en wetenschappelijk interessante voorwerpen in de bezette gebieden in beslag genomen moesten worden en naar Parijs overgebracht. Het leger werd daartoe speciaal begeleid door deskundigen. De schedel werd met geweld afgenomen van de eigenaar, Kanunnik Godding. In beslag genomen in naam van de Franse Republiek en per decreet van de revolutionaire regering tot nationaal erfgoed verklaard werd hij reeds op 9 december afgevoerd naar Parijs. Daar werd hij in mei 1795 ondergebracht in het net geopende Natuurhistorisch Museum waar hij tot op de dag van vandaag bezichtigd kan worden.


De Franse geoloog Barthélemy Faujas de Saint-Fond, werkzaam bij het Natuurhistorisch Museum in Parijs, publiceerde in 1798 een boek over deze Mosasaurusgeschiedenis. Het is een flauwekulverhaal vol onjuistheden en verzinsels, waarschijnlijk om te verdoezelen dat het Franse leger een burger van zijn eigendom had beroofd, en om de kwalijke zaak in een beter licht te plaatsen. De Nederlandse vertaler van het werk merkte dit in 1802 meteen al op. Kanunnik Godding wordt in dit boek opzettelijk als een schurk afgeschilderd die de schedel aan de arts Hoffmann zou hebben ontfutseld. Vervolgens zou hij toen de Fransen kwamen de schedel hebben verstopt, waarna de Fransen 600 flessen goede wijn uitloofden voor degene die informatie zou verschaffen. Deze beloning werd opgeëist door 12 grenadiers die de schedel afleverden. Een smeuïg verhaal.

Merkwaardig genoeg is uitgerekend dit aantoonbaar onjuiste verhaal van deze partijdige Fransman in de loop van de tijd ingeburgerd als volksverhaal van de stad Maastricht.  Het wordt gebruikt als historische bron, het duikt op in toeristengidsjes en de Maastrichtenaren vertellen het zelf ook. En altijd maar weer die flessen wijn die uitgeloofd zouden zijn. Een fraai stukje geschiedvervalsing.

Kanunnik Godding had de schedel tijdens en na het beleg van Maastricht gewoon thuis en werd na de val van de stad  gedwongen deze af te geven in ruil voor een vrijstelling van te betalen oorlogsschatting. Een belachelijk bedrag dat in geen enkele verhouding staat met de werkelijke waarde van het fossiel. Toch vindt de Franse regering dat het stuk hierdoor rechtmatig verkregen is. Voor hen is hiermee de kous af. In Parijs werd de schedel erg belangrijk voor de aan het Natuurhistorisch Museum verbonden wetenschapper Georges Cuvier. Uiteindelijk leverde het fossiel voldoende bewijs voor zijn extinctietheorie, de veronderstelling dat dieren op natuurlijke wijze zouden kunnen uitsterven. Dat was destijds geen gebruikelijke gedachte. Zo werd het een soort wegbereider voor de evolutietheorie.

De Mosasaurusschedel kwam dus in 1794 aan in Parijs maar Cuvier had voorlopig geen tijd om het te bestuderen. Hij had het waarschijnlijk te druk met andere geroofde materialen. Zijn onderzoek naar fossiele zoogdieren werd onder meer gestimuleerd door de rijke oorlogsbuit. Zo werd bijvoorbeeld de omvangrijke collectie van stadhouder Willem V geconfisqueerd, de dierentuin van Paleis Het Loo en duizenden natuurhistorische voorwerpen. Nog afgezien van andere schatten uit wetenschap en kunst.


In het Mosasaurusverhaal van Faujas uit 1798 werd er nog vanuit gegaan dat het restanten van een reusachtige krokodil waren. Het was de Nederlander Adriaan Gilles Camper die in 1799 als eerste de vondst identificeerde als overblijfsel van een uitgestorven varaanachtig reptiel. Deze Adriaan Gilles was de zoon van Petrus Camper en hij wilde eigenlijk aantonen dat zijn vader gelijk had met zijn "potvis", maar kwam daarbij dus tot een heel andere conclusie. Hij schreef hierover een brief aan Cuvier, die hem in 1808 in een publicatie bijviel.

Het valt mij op dat er vaak wordt gesuggereerd dat het maar goed is dat de schedel in Parijs terecht kwam, want daar werd hij uitgebreid onderzocht en daar kwam men er achter dat het een uitgestorven diersoort betrof. Hier zou hij maar verloren zijn gegaan in een privécollectie en zou men nog steeds denken dat het resten van een krokodil of potvis betrof. Dat alles is maar zeer de vraag. Campers en Cuviers inzichten versterkten elkaar dan wel over en weer, maar de doorslaggevende ontdekkingen werden gedaan door de Nederlander die zijn bevindingen vervolgens doorgaf aan Cuvier. Deze laatste ging daarna vanwege zijn veel grotere bekendheid met de eer strijken.

In 1822 kreeg het fossiel een wetenschappelijke naam, Mosasaurus, dat letterlijk Maashagedis betekent. Tot die tijd werd het aangeduid als "le Grand Animal de Maëstricht". In 1829 werd gekozen voor Mosasaurus hoffmannii, naar Hoffmann als vermeende ontdekker van het fossiel.

Er is, waarschijnlijk onder toezicht van Cuvier, een reeks replica's gemaakt die in diverse Europese musea, onder andere in Londen en in het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie in Leiden (tegenwoordig Naturalis) zijn terechtgekomen. Opvallend is dat deze niet allemaal geheel gelijk zijn. Het Natuurhistorisch Museum in Maastricht bezit ook een replica van de schedel en dit is altijd een pronkstuk van het museum geweest. Niemand weet wie hem gemaakt heeft en hoe hij hier terecht is gekomen. Ik heb mij laten vertellen dat het een afgietsel is van het exemplaar van Naturalis. Een afgietsel van een afgietsel dus.

De replica van Naturalis

Na de val van het Franse regime in 1814 heeft de Nederlandse regering diverse keren geprobeerd het fossiel terug te krijgen of schadeloosstelling te ontvangen, maar de Fransen lieten deze verzoeken botweg onbeantwoord. Ook Maxime Verhagen heeft zich tijdens zijn zittingsperiode in het Europees Parlement nog hardgemaakt om de gestolen Mosasaurusschedel terug te krijgen naar Maastricht. En staatssecretaris Aad Nuis nam de zaak in 1996 nog op met zijn Franse collega. Tevergeefs. Men meent dat alle claims uit de tijd van de Franse revolutie en het Napoleontische keizerrijk in 1815 afgewikkeld zijn bij het Congres van Wenen en dat het fossiel dus eigendom is en blijft van de Franse staat.

In 2009 mocht het Natuurhistorisch Museum in Maastricht de originele schedel vier maanden lenen. Daar zijn vele jaren met gelobby en onderhandelingen aan vooraf gegaan. Eerdere verzoeken tot bruikleen zijn altijd afgewezen. Er was veel onwil en vooral achterdocht van de kant van de Fransen. Deze expositie was een groot succes, er was veel belangstelling voor. De schedel en zijn verhaal spreken nog steeds enorm tot de verbeelding. Er is een zeker sentiment,  men voelt zich bestolen en bedrogen door de Fransen. Het fossiel hoort bij de stad Maastricht.


In het Natuurhistorisch Museum in Maastricht wordt veel aandacht besteed aan de Mosasaurus. Zo is er in 1994  een enorme replica gemaakt van een compleet Mosasaurus skelet. En er is "Bèr", de Mosasaurus schedel met een stuk ruggengraat, die in 1998 werd ontdekt in de ENCI-groeve in de Sint Pietersberg. In september 2012 was het hier opnieuw raak. Er werden resten gevonden van een Mosasaurusskelet dat vermoedelijk 13 meter lang was. Men heeft ongeveer een derde kunnen opgraven. Het fossiel kreeg de naam "Carlo", naar de vinder.



In Naturalis in Leiden worden ook fossielen van maashagedissen tentoongesteld, deze zijn voornamelijk afkomstig uit Noord-Amerika. Bijvoorbeeld dit complete skelet van een Platecarpus ictericus. Maashagedissen van de groep Platecarpus werden maximaal 4.30 m lang. Ze hebben een korte, relatief licht gebouwde schedel, met minder tanden (hooguit ongeveer 10) in elke kaakhelft dan andere maashagedissen. Ze leefden 80-85 miljoen jaar geleden. Een Mosasaurus kon ongeveer 15 meter lang worden en was veel zwaarder gebouwd dan Platecarpus. Hij leefde 65-70 miljoen jaar geleden, dus iets later dan Platecarpus.