Energiesprong

Er zijn nog al wat leenwoorden in het Nederlands geslopen, vooral Engelse. Veel mensen kunnen zich daar vreselijk aan ergeren, zoals laatst weer bij de introductie van de nieuwe editie van de Dikke Van Dale. Andersom komt minder vaak voor, een Nederlands woord in het Engels, maar laatst kwam ik er toch onverwacht een tegen. 

In The Guardian stond zaterdag een artikel over Amory Lovins, die ook wel ‘the Einstein of energy efficiency’ wordt genoemd. Lovins leeft hoog in de bergen (2200 meter) in Colorado, in een zelfontworpen Hundertwasser-achtig huis dat geen verwarming nodig heeft. Er wordt gebruik gemaakt van zonne energie en alles is supergoed geïsoleerd. Lovins kan er zelfs bananen en tropisch fruit laten groeien! Een aangenaam verhaal tussen alle rottigheid van het dagelijks nieuws. 

In het artikel wordt “the Dutch Energiesprong exterior retrofit” aangehaald als positief voorbeeld wat er allemaal mogelijk is (let hier op het onvertaalde woord energiesprong). Nu moet ik bekennen dat ik dat woord helemaal niet ken. Misschien heb ik het ooit gelezen of gehoord, maar dan is het verder nooit bij mij ingedaald. Als ik energiesprong google zie ik voornamelijk Engelstalige pagina’s. Er is ook een wikipagina van, in het Engels en niet in het Nederlands. Het programma is al geïntroduceerd in 2010 en wordt sindsdien ook uitgevoerd in de UK, USA, Frankrijk en Canada, en daarbij is het Nederlandse woord kennelijk ook geadopteerd. Een Nederlands woord dat in het buitenland bekender is dan in Nederland zelf! Misschien denken ze daar dat we hier al héél ver gevorderd zijn met energiebehoud. Amory Lovins was in ieder geval vol lof.

De roep van de bosuil

Tekeningen Jean Dulieu*

Vanavond is het weer Earth Hour, maar gisteren al organiseerde Natuurcentrum Katwijk, bij wijze van voorschot, een avondwandeling in het Panbos (na sluitingstijd). De deelnemers konden ervaren hoe donker het kan zijn zonder ‘lichtvervuiling’. 

Bij de ingang van het bos werden wij, en vijftig andere personen en één hond die waren komen opdagen, begroet en toegesproken door twee enthousiaste vrijwilligers van het Natuurcentrum. Eerst wat informatie over de huidige toestand in het bos (droogte, stormschade, een geheimzinnige esdoornziekte) en daarna vertelde de vrijwilliger, tevens vogelaar, iets over de bosuil. Zijn verhaal werd afgerond met een imitatie (vingers in de mond) van het geluid van het mannetje, gevolgd door de eventuele reactie van het vrouwtje. Natuurlijk moest ik hierbij sterk aan Toon Hermans denken. Door het verlaten en pikdonkere bos liepen we, via hobbelige en onduidelijke paadjes naar de Grote Weide. Halverwege werd de tocht even onderbroken voor een uitleg over vleermuizen. 

De Grote Weide, middenin het bos, bleek een prachtige plek om het uitspansel te bekijken. De ervaring werd ondersteund met een passend verhaal over sterren, heelal en zwarte gaten door de andere vrijwilliger. Intussen waren onze ogen goed aan het donker gewend, en in de verte was de gloed van Den Haag en het Westland zichtbaar. Via eendenvijver, hertenkamp en loopbrug (alles in duisternis gehuld) ging het terug naar ingang. 

Een erg leuk initiatief van het Natuurcentrum Katwijk! Volgens mijn vrouw met een hoog ‘Vrije School gehalte’. Maar dan was er waarschijnlijk ook een passend lied aangeheven. Ikzelf moest vooral denken aan Paulus de Boskabouter en de tekeningen van Jean Dulieu.

* Paulus en de insekten

   Jean Dulieu

   Uitgeverij Leopold, 1981

Lola's veulen

foto: Josine Vingerling

Lola, het enorm populaire modelpaard van Josine Vingerling, krijgt er een veulen bij! Op de foto zie je de armatuur van aluminiumdraad en epoxy. Een belangrijke fase, want dit is letterlijk het skelet van het uiteindelijke beeldje.

(Hope of) Deliverance

Het was dus niet zo urgent als het leek, vorige week. Maar gisteren was het toch zo ver: één van Apollo's buurvrouwen had een lammetje!

No pictures please!

Later kwamen er onder het stro nog twee tevoorschijn, een stevige drieling!

Het valt niet mee allemaal. Foto van vandaag. Deze buurvrouw 'moet nog'. 

Pol en pollen

Apollo heeft op z'n ouwe dag (deze maand 20) een allergie voor stof en pollen ontwikkeld. Hij kan zo nu en dan flink hoesten. De stal is een zeer stoffige omgeving, dus frisse buitenlucht (zonder saharazand en pollen) is natuurlijk het allerbeste. En dan liefst met een stofnetje om de neus. Dat levert dan wel weer commentaar op: of een paard nu óók al een mondkapje op moet?

Schijnaugurk

Vorig jaar heb ik niet veel over de tuin geblogd. Dat is jammer, want we hebben er elke dag ontzettend veel plezier van. Het is dan ook een belangrijk onderdeel van mijn overzichtelijke leven.

Onder de hibiscus.

Helleborus, sterke plant, verwacht er veel van.

Ook helleborus.

Op dit moment is het duidelijk voorjaar in de tuin. In het nestkastje zit een stel mezen, er zijn merels die een nest bouwen, zelfs de houtduiven doen frivool. De buurman van iets verderop heeft bijen, die brengen ons dagelijks een bezoek. En elke dag komt er wel iets uit de grond opzetten. Veel oude bekenden. Maar soms moet je iets aanvullen of vervangen via het tuincentrum.

Voor links en rechts naast de erker een veelbelovende rhododendron vol knoppen. Die gaat de hebe vervangen. De plek was toch te koud voor deze vorstgevoelige plant. De hebe wordt tijdelijk in een pot gezet.

Twee viburnum tinus ('sneeuwbal') gaan het gat opvullen dat de japanse esdoorn in de voortuin achterlaat. Die is helaas gesneefd door een schimmelinfectie. Ging het net leuk doen na 4 jaar. Jammer.

Nog wat extra lavendelplantjes.

En als nieuwe klimplant een akebia quinata, ook bekend als 'schijnaugurk'. Mooie bijnaam voor een politicus of een makelaar. Of zo'n bobo van de ING.

Een fraaie buitenpot erbij.

Al met al weer een megabon!

Op alledag

 Apollo's buurvrouwen staan op knappen.

Maan Eerste Kwartier

Ook overdag is het leuk om met de telescoop naar de maan te kijken. Net iets minder gedetailleerd, maar de sfeer blijft buitenaards mooi.

Amanda Anne Platt & The Honeycutters: The Devil and the Deep Blue Sea

Amanda Anne Platt & The Honeycutters is een americana band uit North Carolina (USA). Vorig jaar brachten ze (vanaf april) elke maand twee nummers uit, allemaal prachtsingles in een mooi hoesje. Daarmee had de band ruimschoots een ereplaats in mijn jaarlijst verdiend, maar er was dus geen album. Dat is inmiddels goedgemaakt, met een dubbelalbum zelfs, waarop alle nummers van de singles en nog twee meer. 

The Devil and the Deep Blue Sea is een conceptalbum met twee keer tien nummers, op twee cd’s die elkaars tegenhanger vormen. Ze verbeelden de twee polen van het creatieve proces, de onstuimige productieve kant tegenover de introspectieve en dromerige kant. Samen vormen deze twee cd’s een eenheid, als een munt met twee kanten. Knap gedaan, mooie balans, en dat geldt ook voor de singles van dit project. 

Amanda Anne Platt, frontvrouw van de band, liep al jaren rond met het idee voor een album als dit. Ze schreef weer alle nummers, kleine verhalen bijna. Mooie spitse teksten vol inzicht, soms grappig, vaak nostalgisch. Vergeving en onschuld, of moeilijke keuzes die gemaakt zijn (vandaar ook de titel van het album). Meestal ben ik niet zo van de country, maar dit is zeer de moeite waard. Mijn favoriete nummers zijn Another Winter Gone en Even Good Men Get the Blues.

Paustovski en Kiev

Paustovski (links) als gymnasiast in Kiev

Bij Kiev denk ik tegenwoordig onmiddellijk aan belegering, verzet en Russische terreur. Maar ‘vroeger’ (tot zo’n week of twee geleden) ging mijn eerste gedachte uit naar Konstantin Paustovski, een van mijn meest favoriete schrijvers. Wat zou hij van de huidige situatie gevonden hebben? Paustovski (1892-1968) is dan wel in Rusland geboren, maar hij heeft vele jaren (vooral die van zijn jeugd) in Kiev gewoond. Daar heeft hij mooi en met liefde over geschreven, bijvoorbeeld in De romantici en zijn autobiografie Verre jaren. Het is weer bijna lente. Paustovski beschrijft er een in Kiev: 

"De lente in Kiev begon met het buiten de oevers treden van de Dnjepr. Zodra je even buiten de stad de Vladimirberg op ging, strekte zich een blauwige waterzee voor je ogen uit. Maar behalve door de Dnjepr werd de stad ook overstroomd met stralend zonnelicht, frisheid en een warme, geurige wind. Op de Bibikovskiboulevard kregen de piramidepeppels kleverige blaadjes. In de straten eromheen hing een geur van wierook. Uit de takken van de kastanjes piepten de eerste doorzichtige, verfrommelde blaadjes, bedekt met rossig dons. Pas als in de kastanjebomen gele en roze kaarsen begonnen te bloeien, was het volop lente. Uit de eeuwenoude tuinen drongen frisse koelte, de vochtige adem van jong gras en de ritseling van pas ontvouwen blaadjes in vlagen de straten binnen. Het was in de lente zo heerlijk in de stad dat ik niet begreep waarom mamma op zondag nou absoluut met ons naar het platteland moest." * 

Prachtig! Of mogen we dit nu ineens ook niet meer lezen? Is Russische literatuur ‘fout’? Museum Hermitage Amsterdam werd ineens gesloten, en wat dacht je hiervan: 

Men heeft hier duidelijk de neiging om te ver door te schieten. Persoonlijk denk ik dat je kunst en cultuur, waarvandaan ook, juist moet koesteren als je nog enig vertrouwen in beschaving en mensheid wilt behouden. Dat is de schoonheid en de troost. 

Woorden van dergelijke strekking vind je ook in de ‘open brief’ van de Russische schrijver Michail Sjisjkin, onder andere gepubliceerd in NRC. Sjisjkin woont al jaren in ballingschap in Zwitserland. Hij benadrukt: Poetin is Rusland niet. Dictators verdwijnen, terwijl de cultuur verder leeft. Toch ziet ook hij de toekomst van Rusland somber in. Lees het HIER. 

*Konstantin Paustovski

  Verhaal van een leven I

  Van Oorschot, 2017

DAF Kini

Hier is er maar één van. 

De Italiaanse ontwerper Giovanni Michelotti heeft deze strandauto speciaal gecreëerd voor de koninklijke familie. Die kreeg de DAF kini in 1967 cadeau bij de geboorte van Willem Alexander (zijn naam staat er twee keer op). De auto is meer dan twintig jaar gebruikt, maar heeft toch maar 5000 km op de teller staan. Voor het interieur is er gekozen voor rieten stoelen en een rieten dashboard. Het geheel ziet er wat braaf uit, een echte familieauto, en met 30 pk is het ook geen snelheidsmonster. (Niet echt iets voor Willem Alexander of zijn opa.) Bij strand en kini denk je natuurlijk vooral aan bikini of monokini, maar ‘Kini’ betekent ook koning in het Beiers. 

De DAF Kini is te zien in het DAF Museum in Eindhoven. 

Met dank aan Hans voor de foto.

Geschikt/ongeschikt

In de krant lees ik dat de vraag naar jodiumtabletten op dit moment "torenhoog" is. Drogisterijen zijn door hun kleine voorraad heen. Jodium is het nieuwe toiletpapier, zeg maar. 

Oorzaken zijn natuurlijk de perikelen in het Oosten in het algemeen, en de nucleaire dreigementen van de heer P. in het bijzonder. Jodium helpt (een beetje) bij radioactieve straling. 

Daarnaast groeit het aantal mensen dat de dienstplicht heringevoerd wil zien. Zij bedoelen hiermee dienstplicht voor anderen, een ander mag het weer opknappen. Speciaal voor die mensen een paar handige tips uit het Handboek Soldaat, alsmede de NBC instructiekaart. Doe het deze keer maar fijn zelf. (Veel succes.)