zondag 5 mei 2019

Prins Valiant

Laatst heb ik de drie Lord of the Rings films weer eens gekeken. Erg leuk was dat. In het tweede deel, The Two Towers, vindt  in de Helmsdiepte een belangrijke slag plaats. Een leger van Saruman valt er de Hoornburg aan, waar koning Théoden van Rohan zich met zijn volk verschanst heeft. Een belangrijk deel van dit gevecht speelt zich voor de poort af. Door de wijze waarop dit in beeld gebracht werd, moest ik ineens aan de strip Prins Valiant denken.

Uit: Het zingende zwaard, Semic Press 1975

Mooier in zwart-wit. Uit: Prins IJzerhart, Uitg. Pax 1964

Prins Valiant (Prince Valiant) is een echte klassieker. De eerste afleveringen verschenen al in februari 1937 in Amerikaanse tijdschriften en de strip sloeg gelijk aan bij het grote publiek, ook internationaal.

Uit: Prins IJzerhart, Uitg. Pax 1964

Uit: Prins IJzerhart, Uitg. Pax 1964

Tekenaar Hal Foster (1892-1982) werd geboren in Canada, maar heeft jaren in de VS gewoond. Met tekenen viel aanvankelijk weinig te verdienen en hij heeft dan ook van alles aangepakt. Met zijn vrouw Helen, met wie hij in 1915 getrouwd is, heeft hij zelfs nog naar goud gezocht in 1917. Vanaf 1929 ging het beter, hij heeft toen een tijd Tarzan getekend.


Deze albums zijn herdrukken uit 1975. Vier gulden en vijftig cent (€2,04) kostte zo'n stripboek toen, of 69 Belgische frank. Als extra zijn er ook wat foto’s en informatie over strip en auteur in opgenomen. Harold Foster leefde toen nog. Bij een van de foto’s vertelt hij: 'Prince Valiant ben ik zelf, in een geïdealiseerde versie. En Aleta is de geïdealiseerde versie van mijn vrouw Helen.' Op de foto’s zie je dan een oud, typisch Amerikaans echtpaar. In dit geval keurig en welgesteld. Foster zegt graag strips lezen, liever humoristische dan avonturenverhalen.

Uit: Het zingende zwaard, Semic Press 1975

Uit: De strijd om Thule, Semic Press1975

In 1975 was het om allerlei technische redenen kennelijk onmogelijk om de tekeningen te drukken in de oorspronkelijke kleuren. Ze zijn opnieuw ingekleurd. De historie is hierdoor natuurlijk wel enig geweld aangedaan, zoals uitgever Semic Press al aangeeft. Ook staat de tekst in deze uitgaven niet onder de tekening, zoals het hoort.


Uit: Het zingende zwaard, Semic Press 1975

De tekeningen zijn belangrijk en altijd volledig te zien, want er staan geen balloons in. Hal Foster was erg precies in details. Ridders, paardentuig, helm en wapens, alles moest kloppen. Iedere kleinigheid is doordacht en overgenomen van historische voorbeelden. Maar in het verhaal zelf, in de geschiedenis en tijdsindeling, worden veel vrijheden veroorloofd. Allerlei periodes lopen door elkaar heen, net hoe het het beste uitkwam voor het verhaal.

Uit: Pep, 1970 nummer 38. Met de teksten onderaan, zoals het hoort.

Zelf heb ik de strip leren kennen via een leesboek (!) uit de jaren 60 (Prins IJzerhart) en via het stripweekblad Pep, dat Prins Valiant publiceerde in 1970 en 1971. In zwart-wit, wat ik in dit geval echt veel mooier en sfeervoller vind. 

Lang voor Pep is Prins Valiant ook al in Nederland verschenen. In 1938 in Sjors en Okki, en later ook in Panorama. In 1947 in Tom Poes weekblad en vanaf 1953 in de Revu.

Omslag Pep, 19 september 1970

Heeft LOTR regisseur Peter Jackson zich bij de vormgeving van zijn  filmtrilogie  laten inspireren door Prince Valiant of andere strips? Ik weet het niet. Het zou heel goed kunnen (hij is van 1961), maar ik kan niets hieromtrent vinden. Hal Foster was in ieder geval wel een grote inspiratiebron voor veel andere tekenaars.