Een van de mooiste songs van Leonard Cohen vind ik Anthem, het staat op het album The Future uit 1992. Je kent het vast wel, want enkele regels uit dit nummer worden te pas (en vooral te onpas) geciteerd. Het lijkt wel of inmiddels iedere yogadocent, zelfhulpboekenschrijver of spiritueel centrumuitbater zich eraan vergrepen heeft:
Ring the bells that still can ring
Forget your perfect offering
There is a crack in everything
That's how the light gets in
Nu hoorde ik laatst iemand beweren dat de zin There is a crack in everything helemaal niet van Leonard Cohen zou zijn, maar afkomstig uit "een oud verhaal" over een man die zijn been verloor. Huh? Niet van Leonard? Dat wilde ik dan wel even goed uitgezocht hebben!
Speurend op het internet kom ik inderdaad het betreffende verhaal(tje) over deze ongelukkige man tegen. Hij verloor zijn been, was boos en teleurgesteld en ging het klooster in om daar tekeningen te maken van kapotte dingen, zoals vazen met een barst. Later kwam hij weer wat in het reine met zichzelf, maar hij bleef toch gebarsten vazen schilderen omdat het licht juist binnenkomt via een breuk.
Over de oorsprong van deze stichtende geschiedenis kom ik verder niets te weten. Wie dit verhaal, wanneer en in welke context verteld heeft, wordt nergens vermeld. Wel dat het genoemd zou worden "in een boek" van de Amerikaanse boeddhistische meditatieleraar Jack Kornfield. En Leonard Cohen zou het vervolgens hieruit (op)gepikt hebben. Een veronderstelling die je op het gehele internet telkens weer tegenkomt. Iedereen neemt het klakkeloos over, want zo werkt dat. Nergens bronnen, details of feiten. Zelfs de titel van dat boek van Kornfield blijft onvermeld.
Ik heb toen de bibliografie van Jack Kornfield van voor 1992 maar eens doorgenomen. Drie boeken komen in aanmerking, maar verder speurend kan geen van deze drie met het vazen-verhaal in verband gebracht worden. Juist als ik besluit om het er dan maar bij te laten, vind ik het verlossende antwoord op de website van een Amerikaanse kunstenaar. Hij verwijst naar een interview met Leonard Cohen uit 1992.
In dit interview vertelt Leonard dat hij Anthem al in 1982 geschreven heeft, en dat het idee voor deze song zelfs nog veel ouder is. De interviewer vraagt dan specifiek "Including the part about the crack in everything?", waarop Leonard antwoordt: "That's old, that's very old. That has been the background of much of my work. I had those lines in the works for a long time. I've been recycling them in many songs. I must not be able to nail it".
En, "When I say that I don't have any ideas, it doesn't come to me in the form of an idea. It comes in the form of an image. I didn't start with a philosophical position that human activity is not perfectable. And that all human activity is flawed. And it is by intimacy with the flaw that we discern our real humanity and our real connection with divine inspiration. I didn't come up with it that way. I saw something broken. It's a different form of cognition".
De complete tekst van Anthem vind je hier.