maandag 23 januari 2017

Schetser, chipper, consulent

Op dit moment lees ik met veel plezier Jasper en zijn knecht, van Gerbrand Bakker (Privé-domein, 2016). Het is een soort dagboek over zijn dagelijks leven in de Eifel in het jaar 2015. Schrijver Gerbrand Bakker is een boerenzoon en blikt in dit boek ook terug op zijn jeugd. Op blz. 11 lees ik:

"Een ander boerenberoep dat echt niet meer bestaat is de schetser. Die kwam als er een kalf geboren was, en hij had een boekje met daarin voor één kalf drie voorgedrukte tekeningen. Kleurplaten waren het eigenlijk, van de twee zijkanten en de kop. Hij schetste het (zwart- of roodbonte) kalf zo precies mogelijk na, zodat de koe altijd herkend en teruggevonden kon worden. Die schetser was in dienst van de fokvereniging, hij kwam dus alleen stamboekvee tekenen. Niet-stamboekvee kon zonder ooit ergens bekend te zijn verhandeld worden, of geslacht, of wat dan ook. De schetser is vervangen door grote, lelijke labels in de oren van de kalveren. Als ik vijftig jaar eerder was geboren had me dat een geweldige baan geleken, kalveren schetsen."

Maar hier vergist Bakker zich toch echt. Het beroep schetser bestaat nog wel degelijk, in ieder geval in de paardenwereld, maar tegenwoordig heet zo iemand een paspoortconsulent. Die komt langs namens het stamboek als er een veulen geboren is, om de aftekeningen op papier te zetten. Dit gebeurt niet bij alle paardenrassen, soms wordt volstaan met alleen een beschrijvende tekst van de kenmerken van het pasgeboren paardje, zoals bijvoorbeeld de vorm van een bles.

Voor alle paarden in Nederland is het zogenaamde paardenpaspoort verplicht en ook een chip met een unieke code (voor identificatie en registratie). Deze transponder krijgt een paard als veulen in de hals geïmplanteerd.

Hier zie je een bladzijde met schetsen uit een paardenpaspoort:


En zo ziet het er in het echt uit:


Deze fraaie Haflinger heeft een wit voetje en mag daarom in Nederland niet als fokhengst gebruikt worden. Dat is per land verschillend. In Duitsland en Oostenrijk heeft het stamboek daar totaal geen problemen mee, hoewel ze daar ook erg streng kunnen zijn. Het schijnt dat een paar jaar geleden nog mooie, kerngezonde dieren met kleine "rasafwijkingen" vanuit het Haflinger-walhalla Ebbs (Oostenrijk) werden afgevoerd naar de salamifabriek in Italië. Ik weet niet wat daar van waar is en hoe het er tegenwoordig aan toegaat, maar toen was het een groot schandaal.