Veilig Verkeer 1950

Met deze oude Veilig Verkeerkaarten zul je waarschijnlijk niet de handen op elkaar krijgen bij de Zwarte Pietenhaters. Maar wat zijn ze leuk! Verschenen rond 1950, getekend door ene Lindenberg (misschien een pseudoniem). Er zijn er nog meer en officieel heet de reeks Veilig Verkeer in Speelgoedland. 

detail

De sfeer van de kaarten ademt de jaren 40 en 50, "negertjes in Afrika" en koloniën. Maar dan wel de Franse, het geheel ziet er nogal Noord-Afrikaans uit met kamelen en mensen getooid met fez. Maar waar het precies is wordt in het midden gelaten, de afgebeelde vlaggen bestaan ook niet. Speelgoedland natuurlijk.

detail

detail

The Evenings

Deze maand verscheen in Engeland een vertaling van De avonden van Gerard Reve. Ik vraag me af wie daar nu nog op zat te wachten. Hoewel het boek in Nederland nog steeds als meesterwerk wordt bejubeld, lijkt het inmiddels toch vooral een verplicht nummer te zijn geworden op de leeslijst van middelbare scholieren, van wie ik mij niet kan voorstellen dat het nog op enige wijze aansluit op hun hedendaagse belevingswereld. Het taalgebruik, de kleinburgerlijke kneuterigheid en bekrompenheid, de sfeer van het Nederland van 1947, door de toen jeugdige Gerard Reve (24) in zijn 'wintervertelling' vol ironie beschreven, staat wel heel ver af van de gamende en internettende jongeren van nu. De generatie die deze tijdgeest nog wel zal (her)kennen dunt langzaam uit. Net als veel andere overleden schrijvers wordt Reve niet meer gelezen.

Des te opmerkelijker dus, deze The Evenings, bijna 70 jaar na de oorspronkelijke uitgave. In The Guardian verscheen een ronkend stukje waarin het boek een "dark masterpiece" wordt genoemd en Reve zelfs een "literary titan", vergelijkbaar met Albert Camus. Door een editor van Pushkin Press (de uitgever), maar toch. Daarnaast werd het voorwoord bij deze vertaling verzorgd door Herman Koch, op dit moment Neerlands meest succesvolle bestselling auteur in het buitenland. Hij vergelijkt The Evenings met Kerouacs On the Road en Salingers The Catcher in the Rye. Ik hoop dat dit alles niet averechts zal gaan werken, de Engelse verwachtingen worden hier wel erg flink opgeschroefd. Als deze "Dutch best novel of all time" nu toch tegenvalt zal dat waarschijnlijk geen reclame zijn voor de rest.

(On)natuurlijk

Fietsend in de duinen passeer je halverwege Katwijk en Wassenaar een soort hangplek voor ouderen. Er staat een houten bank in het struweel die meestal in zijn geheel wordt opgeëist door de bejaarde medemens. Her en der staan scootmobiels en aanverwante voertuigen geparkeerd. De toon is er uitgelaten en vooral luidruchtig (Katwijkers praten zelden gedempt). In de wijde omtrek hangt onmiskenbaar de geur van Zware Van Nelle.

Vaak zijn er ook een of meerdere vossen te vinden, die door deze ouderen als huisdieren worden toegesproken en verwend. Soms liggen ze zelfs als een hondje uitgestrekt aan hun voeten (de vossen dus). Een bijzonder plaatje waar ik nooit aan zal wennen.

Vandaag tref ik er alleen deze meneer aan, die juist twee vosjes aan het voeren is. Naast hem op de bank staat een grote pot met een soort ronde hondenbrokjes. Hij doet dit al zo'n 5 jaar, vertelt hij me. De vossen komen altijd vanzelf uit het duin naar hem toe, als hij ze roept. De dieren zitten al goed in hun wintervacht, zo te zien. Volgens de man zijn het moeder en zoon, de moeder noemt hij Rosa. Zij is het meest behoedzaam van de twee.

Zo nu en dan passeren er fietsers of hardlopers. Hun reacties zijn overwegend negatief: "onnatuurlijk!" wordt er geroepen. Ik verbaas me over de boosheid die het idyllische tafereel bij deze mensen opwekt. Ineens hebben zij een mening en die wordt hardop geventileerd. Ik erger mij. Wat is onnatuurlijk en wie bepaalt dat dan? Joggen is onnatuurlijk (lees Lichamelijke Oefening van Midas Dekkers maar eens) en legbatterijen en dieren afschieten, maar ook het Staatsbosbeheer in de duinen. Wat natuur is en natuurlijk verandert voortdurend, het verschuift en vervaagd. Het is een constant proces. Filosoof Bas Haring schreef er een interessant boek over, Plastic Panda's.

De vossen hebben te eten en zien er prima uit. De bejaarde meneer heeft een fijne middag. Ik heb leuke foto's. De hardlopers hebben wat te zeuren. Alles klopt.

Nederland ontwimt

Op het blog Festina Lente heeft Monique vandaag een link geplaatst naar een leuke razendsnelle namengenerator. Je kunt daar onder andere zien hoe populair (of juist niet) jouw voornaam nog is.

Natuurlijk moest ik dat gelijk even checken en even later zag ik op de tabel in concrete cijfers wat ik natuurlijk al jaren weet: het is treurig gesteld met de naam Wim. Pieken in de jaren vijftig en vanaf begin jaren zestig een gestaag dalende lijn.

Waarschijnlijk heeft Wim een stoffig imago. Vesten, pantoffels, slobbertruien, kruideniers met een potloodje achter het oor, pijprokers, en een baard met kruimels. Zoiets.

Mijn opa heette Wim, drie ooms en drie neven. En "destijds" veel mensen in mijn omgeving. Tegenwoordig ken ik eigenlijk niemand meer die zo heet, kleine kinderen al helemaal niet. Laatst veerde ik nog even op toen een moeder haar kind riep. Hoorde ik dat goed? Maar het bleek hier om een Finn te gaan.

Met Willem, zoals ik eigenlijk heet, is het al niet anders. Dat is kennelijk een enorm populaire naam geweest in Nederland. Zeventig jaar geleden.

Handen af van Bommel!

Bron tekening: PR De Bezige Bij

Is er dan niets meer heilig?

Vandaag verschijnt er voor het eerst in dertig jaar een nieuw Bommelverhaal, Het Lastpak.
Dat is even schrikken. "Een frisse, eigentijdse kennismaking met de wereld van heer Bommel en Tom Poes". Potentieel slecht nieuws, want wie gaat er nu ineens met Marten Toonders creatie aan de haal?

Een populaire reeks die door anderen dan de oorspronkelijke auteur nieuw leven wordt ingeblazen, ik kan eigenlijk geen voorbeeld noemen waarbij dat positief uitpakte. Toch gebeurt het best vaak. Soms uit winstbejag van uitgeverij en erfgenamen, soms uit idealisme als de serie in de vergeethoek is beland, en soms wijst een auteur zelf alvast een opvolger aan. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval bij Jan (Jan, Jans en de kinderen) Kruis. Maar ook die heeft er inmiddels spijt van, artistiek gezien tenminste. Financieel niet.

Bij dit nieuwe Tom Poesverhaal ga ik uit van de beste bedoelingen van uitgeverij De Bezige Bij en de Toondercompagnie (beheerder van het erfgoed van Marten Toonder, overleden in 2005). Het was immers Toonders wens om zijn werk levend te houden, en eerlijk gezegd was hij zelf ook niet bepaald vies van commercie. Maar bij mijn weten heeft Toonder nooit gewild dat zijn tekststrip zou worden voortgezet. Ballonstrips prima, maar de tekststrip niet. En hoewel hij zelf veelvuldig gebruik heeft gemaakt van diverse schrijvers en tekenaars (een studio vol) bij al zijn activiteiten, was Toonder daarin wat betreft Bommel meestal terughoudend. Dat was echt zijn ding.

Met het verhaal Het einde van eindeloos en het huwelijk van Bommel met zijn buurvrouw Annemarie Doddel heeft Marten Toonder de reeks in 1986 duidelijk beëindigd. Waarom kunnen mensen niet gewoon aanvaarden dat een reeks, een oeuvre, afgerond is? En dat het perfect is zoals het is?

Bron tekening: PR De Bezige Bij

Het nieuwe verhaal zou een "ode aan het unieke universum van Marten Toonder" zijn. Maar hier wordt de totale constellatie omgegooid. De avonturen van Tom Poes spelen zich af binnen vaste kaders die iedereen kent. Hierbinnen verhouden de hoofdpersonen zich op vaststaande wijze tot elkaar. Denk bijvoorbeeld aan Bommel/Joost. Deze mate van voorspelbaarheid geeft de lezer ook veel voorpret. Nu pikt Het lastpak de draad op met de gehuwde Bommel. Alsof iemand na een sprookje en het "ze leefden nog lang en gelukkig" er nog even een flink stuk aan gaat breien. Dat kan echt niet, het klopt niet meer. Dat is puur commerciële fanfictie.  

De eerste 16 pagina's van het boek kun je bekijken op de website van De Bezige Bij (hier).
De tekeningen van autodidact Henrieke Goorhuis (26) zijn ongelooflijk goed getroffen, beter zelfs dan die van de beoogde kroonprins Dick Matena. Soepeler, ronder, ik zou zeggen vrouwelijker. Deze dame, die ook voor de Amerikaanse Donald Duck tekent, heeft heel wat in haar mars.
De tekst van Henk Hardeman (55) met zijn "geheel eigen toon" vind ik Bommel-surrogaat. Als je begrijpt wat ik bedoel.

Herfst op het strand

Gisteren op het strand bij Katwijk.

Nog steeds prachtig herfstweer.