Hoogtepunten 2013

Mede dankzij de nieuwe oven, werd ook 2013 weer een uitbundig ovenschoteljaar!

Ik wens iedereen een gezond en gelukkig 2014!

European Finesse

NAJIIM, geboetseerd door Brigitte Eberl, beschilderd door Josine Vingerling.

Josine Vingerling in 2013, een kleine selectie.

FAUSTO, geboetseerd door Josine Vingerling.

FRED & GINGER (nog in ontwikkeling), geboetseerd door Josine Vingerling.

MERCURIO, geboetseerd door Brigitte Eberl, beschilderd door Josine Vingerling.

GOMEZ, geboetseerd door Deborah McDermott, beschilderd door Josine Vingerling.

In werkelijkheid zijn deze paardjes erg klein.

Paardenportret, geschilderd door Josine Vingerling, december 2013.

Met dank aan Josine voor de foto's, haar website vind je hier.

T-rex in Leiden

Deze prachtige T-rex replica kun je bekijken in Leiden. Het levensgrote skelet staat er in een tent op het Stadhuisplein. Daar wordt nu geld ingezameld om een echt skelet van een Tyrannosaurus rex te financieren. Dat zou dan in 2017 het pronkstuk kunnen zijn in een vernieuwd Naturalis.

Blijdorp Backstage

Ik kom graag in Blijdorp. Vooral het Oceanium, het 'waterwerelddeel' van de dierentuin, vind ik leuk. Het is een soort reuzenaquarium waar je dwars door heen kunt lopen via glazen tunnels, terwijl links en rechts en boven je hoofd de meest prachtige zeedieren voorbij zwemmen. Telkens weer een fascinerende ervaring waarbij ik me afvraag wie nu eigenlijk wie bekijkt.

Ik was dan ook erg in mijn nopjes toen ik laatst in de gelegenheid werd gesteld om eens een kijkje achter de schermen te nemen. Een buitenkansje. Naast de uitgebreide uitleg van enkele enthousiaste en deskundige medewerkers stond er onder andere een uitgebreide rondleiding door het Oceanium op het programma.

Zo zien de tunnels en aquaria er van boven uit.

Naast het publieke gedeelte werd er een blik gegund op de zuiveringsinstallaties die zich op de verdieping boven de aquaria bevinden. Het Oceanium is gevuld met miljoenen liters schoon zeewater, waarvan telkens slechts een in verhouding zeer klein gedeelte wordt ververst. Het water wordt schoongehouden door een aantal filters en rondgepompt. Belangrijk bij deze waterzuivering is ozonafgifte aan het water met behulp van ozongeneratoren.

Ozonsnuffelaar!

Zo heerlijk rustig... (2)

Hoe gaat het intussen met de werkzaamheden aan de kustversterking bij Katwijk?
Deze week wordt er ruim 100 meter dijk aangelegd en zullen er zo'n 40 vrachtwagens per dag rijden om de materialen aan te voeren.

Aan belangstelling en commentaar is nog steeds geen gebrek.

Op sommige plaatsen ziet het strand er inmiddels uit als een grote bouwput, terwijl elders, bijvoorbeeld bij de buitenwatering, een soort vrijplaats is ontstaan voor allerlei dieren. Het strand is nu voor lange tijd afgesloten en daardoor worden ze niet langer gehinderd door wandelaars, paarden, honden of (schelpen)vissers. Er zijn enorme aantallen meeuwen waar te nemen, maar vaak ook wat zeldzamer dieren zoals laatst nog een verdwaalde zeekoet en een stel zeehonden.

Drie zeehondjes op een rij. Inzoomen gaat helaas niet met mijn mobieltje.

De levensgenieter van vorig jaar is trouwens nog vrijwel dagelijks in de binnenwatering te zien.

Zwanenhals gevuld met druiven

Zwanenhals gevuld met druiven
Paardenhoef om af te kluiven

Sjef van Oekel zong het ooit in het Wim T. Schipperslied Zuurkool met vette jus, maar binnenkort kun je ook werkelijk aanschuiven bij een diner met een ongebruikelijk menu van onder andere renpaard, geitenbok en zwaan. Vlees eten als entertainment.

Initiatiefnemer is een zogenaamd kunstenaarscollectief dat zich de Keuken van het Ongewenste Dier noemt. Onder het genot van croquet van Schipholgans worden in een hip restaurantje in Amsterdam Goede Werken verricht door aandacht te vragen voor het probleem van lastige en overtollige dieren. Deze nieuwe vorm van schijnheiligheid heet het Plaagdierendiner. Deskundige sprekers zullen zijn topkoks, worstmakers en natuurlijk jagers.

De zwanen blijken in paren te worden afgeschoten. Een zwanenstelletje blijft altijd bij elkaar, ze kunnen wel meer dan twintig jaar worden. Een zo'n stel doorkruist de wateren rond Naturalis, de afgelopen maanden nog in gezinsverband met vijf jongen, meestal keurig op een rij.

Deze kuikens hadden een voorspoedige jeugd en door hun omvang weinig te duchten van snackende vijanden als ratten, meeuwen en grote vissen. Er kwam eens een zwarte zwaan langs, die een paar dagen bleef rondhangen en lelijk deed tegen de jongen, maar de ouders hebben hem of haar verjaagd. Een indrukwekkend gezicht, zo'n boze zwaan.

Vaak lagen ze met z'n allen uitgestrekt in het gras onder de lange loopbrug, in de zon en eindeloos plukkend in de veren. Om onnavolgbare redenen werd er soms ineens gekozen voor het water rond het Pesthuis, aan de overkant. Zij moesten dan de drukke Darwinweg oversteken en namen daar uitgebreid de tijd voor. Toch altijd benauwde momenten voor mij. Op de middenberm stopten de zwanenouders en leken dan even naar rechts te kijken, alvorens verder te waggelen. Of was dat verbeelding?

De kuikens werden groter, steeds minder grijs en steeds meer wit, en op een dag waren ze verdwenen, zoals dat gaat. In een paar maanden tijd heb ik ze zien opgroeien, hun gratie en harmonie bewonderd. Ik moet er niet aan denken dat ze nu in handen vallen van zo'n oen met een geweer of een stel nepkunstenaars.

Ik dwaal, U wacht

Deze dagen draai ik weer wat vaker de cd Aardige Jongens (2008). Het is een project van de 'jongens' Hennie Vrienten (Doe Maar), Henk Hofstede (De Nits) en Frank Boeijen, die elk een paar nummers schreven en ze vervolgens met elkaar opnamen. Het resultaat is een uitstekend, sfeervol album met een nogal melancholieke, soms ook trieste ondertoon.

Het zullen de koude, donkere dagen wel zijn, en het jaar dat op z'n einde loopt, die me nu weer naar deze cd doen grijpen. Met een opvallende voorkeur voor het nummer Ik dwaal, U wacht, geschreven door Hofstede en van een prachtige Slauerhoff-achtige kwaliteit.

Ik dwaal, U wacht

Er zijn spoken in dit oude schip.
Op de radar schuift een witte stip.
En de stilte kwam zo onverwacht.
Een koude wind waait vannacht.
We breken door het zwarte ijs.
Op de boeg staat een man met een zeis.
En het schip heet “ik dwaal en u wacht”.
Een koude wind waait vannacht.
Er ligt een hamer in een houten kist
En we varen door een grijze mist.
In mijn dromen had ik jou niet verwacht.
Een koude wind waait vannacht.
En een koude wind waait vannacht.

d'Artagnan in Maastricht

Het schijnt dat er nogal wat Spaanse stadjes zijn die de romanfiguur Don Quichot claimen. Hij heeft overal zijn sporen nagelaten. Je zou haast vergeten dat deze treurige ridder nooit heeft bestaan. Een soortgelijke ervaring, maar dan omgekeerd, had ik met een andere hoofdpersoon uit zo'n oude avonturenroman: d'Artagnan, de 'vierde musketier'. Hij blijkt echt geleefd te hebben, en overleden te zijn in Maastricht. Voor mij was dit allemaal nieuw.

De Drie Musketiers (1844) is geschreven door de Fransman Alexandre Dumas (1802- 1870). De titel van het boek is wat merkwaardig gekozen, want naast de genoemde drie (Porthos, Aramis en Athos) is er ook nog een vierde musketier met een belangrijke rol in het boek. Deze jonge edelman, d'Artagnan, verlaat zijn ouderlijk huis om zich aan te sluiten bij de musketiers, de eregarde van de koning. Met zijn drie vrienden beleeft hij allerlei avonturen, het is een verhaal van broederschap tussen mannen en hun motto is 'een voor allen, allen voor een'. De vrouwen zijn veelal onbetrouwbaar.

Deze d'Artagnan is dus een werkelijk bestaande persoon geweest: Charles de Batz de Castelmore, graaf van Artagnan, geboren in Lupiac (Pyreneeën) in 1611. In dit plaatsje is nu een klein museum aan hem gewijd. Hij was officier van de musketiers (soldaten gewapend met een degen en een musket) van Lodewijk XIV en voerde ook speciale opdrachten voor hem uit. Vanwege de extravagante levensstijl van deze koning, en zijn constante behoefte aan geld en bezit, werd er veel oorlog gevoerd.

In het bekende 'rampjaar' 1672 trok een leger van 120.000 Fransen naar de Nederlandse Republiek. In 1673 werd Maastricht belegerd en daarbij waren twee compagnies musketiers aanwezig, waarvan een onder leiding van d'Artagnan. Tijdens een aanval op de vesting op 25 juni 1673 werd hij dodelijk getroffen door een musketkogel. Op deze plek in Maastricht staat een standbeeld ter nagedachtenis, maar zijn graf is onbekend. De stad gaf zich uiteindelijk over en is tot 1678 door de Fransen bezet.

Er was al eerder een roman verschenen over het leven van d'Artagnan. In 1700 schreef Gatien de Courtilz de Sandras (1644-1712) Les mémoires de M. d'Artagnan. Alexandre Dumas heeft later dit boek gebruikt als basis voor zijn Musketierromans, en hoewel hij wist dat Sandras er veel in verzonnen en geromantiseerd had, deed hij het voorkomen of de memoires echt waren.

Met dank aan Hans voor de foto's.

Finale Nederland Leest

Afgelopen zaterdag werd de CPNB campagne Nederland Leest feestelijk afgesloten in Naturalis. Met het boekje Erik of het klein insectenboek kon iedereen gratis naar binnen. Het was een gezellig drukke dag in het museum en er waren veel extra activiteiten georganiseerd.

In zwijm voor Freek Vonk.

Freek Vonk gaf in het auditorium een speedcollege over de dieren in de Wollewei. Later op de dag was er De Grote Literaire Insectenshow met Midas Dekkers, Philip Freriks en bioloog Erik van Nieukerken (die nog vernoemd is naar de Erik uit het boekje).

In het museum liepen figuranten in kostuums uit de Erik-film van 2004.

Erwin Olaf had dit ook leuk gevonden.

Het leukst vond ik zelf de straattheatergroep van Mr. Image die met hun Big Bugs de Oerparade onveilig maakten. De enorme glimmende insecten leken regelrecht afkomstig uit een nachtmerrie van Kafka, en maakten kennelijk zoveel indruk dat ik er later inderdaad nog van gedroomd heb.

Maar het kan nog enger. Bij de insectenbar konden luxe snacks geproefd worden. De gevulde tomaatjes en frittata met meelworm zagen er wel smakelijk uit, evenals de sushi met miereneieren, maar ik was toch weer blij dat ik vegetariër ben.

Vissenvoer of lunchpakket?

Website Engelandvaarders

Engelandvaarders staan nog steeds volop in de belangstelling. Het zijn de Nederlandse mannen en vrouwen die tijdens Wereldoorlog II uit bezet Nederland wisten te ontsnappen met de bedoeling in Engeland (of elders) actief deel te nemen aan de strijd tegen de vijand. De 'Soldaat van Oranje' Erik Hazelfhoff Roelfzema was er een. Zijn verhaal is bekend door boek, film en zelfs musical. Maar er waren er meer zoals hij, veel meer zelfs, en ruim 1700 van deze Engelandvaarders hebben Engeland ook daadwerkelijk bereikt. Anderen zijn onderweg omgekomen of gearresteerd. En al deze mensen hebben zo hun verhaal. De lange reis, de angstige momenten, hulp of verraad, geluk of pech.

Katwijk heeft een bijzondere rol vervuld als vertrekpunt voor Engelandvaarders, vanaf het strand zijn verschillende ontsnappingspogingen ondernomen. Op initiatief van een groep mensen die deze geschiedenis levend willen houden is in 2011 de Stichting Monument Engelandvaarders Zeehostunneltje Katwijk opgericht. Er waren zelfs vergevorderde plannen voor een Engelandvaardersmuseum op de Boulevard van Katwijk maar helaas toonde de gemeente weinig initiatief en daadkracht. Een gemiste kans. In buurgemeente Noordwijk zijn er nu plannen om iets dergelijks in een bunker uit te voeren.

Vanmiddag werd in het gemeentehuis van Katwijk de website van de stichting officieel gelanceerd. Onder de aanwezigen enkele Engelandvaarders. Sprekers waren o.a. burgemeester Wienen, generaal-majoor b.d. Hemmes (zelf Engelandvaarder) en ir. Vingerling, auteur en redacteur van de website.

De keurig verzorgde website is overzichtelijk opgezet en biedt een schat aan informatie met veel aandacht voor details en prachtige oude foto's. Je vindt hem hier:

www.engelandvaarderskatwijk.nl

Recycling sticker.

Street View Venetië

Bron: Google Street View

Virtueel ronddwalen in Google Street View is leuk! Talloze plaatsen en adressen overal ter wereld heb ik er al bezocht. Min of meer teruggeworpen in de tijd, want de foto's zijn soms alweer een paar jaar oud. Het dagelijkse, doodnormale leven van net dat ene moment, gevangen in een opeenvolgende reeks foto's van de plek die jij bekijkt. Het kan fascinerend zijn.

Laatst nog is Venetië toegevoegd aan deze service. In plaats van de bekende auto-met-camera zijn er medewerkers met een grote rugzak de stad in gestuurd. Het resultaat is fantastisch. Achter je schermpje thuis kun je de hele stad verkennen. Ook leuk als je de stad al 'kent'. Net als in het echte Venetië ben je binnen vijf minuten verdwaald. Ik bezocht nog eens mijn favoriete locaties, waaronder de gondelwerf Squero di San Trovaso. Hier te vinden op dit blog, en hier op Google Street View.

Vindt Midas Dekkers kale mannen eikels?

Vindt Midas Dekkers kale mannen eikels? Met deze prangende vraag liep ik al enige tijd rond. Ik was namelijk tot deze conclusie gekomen na het lezen van een interview in het blad Maarten! ergens in 2012. Het gesprek kwam op beharing, of het gebrek daaraan, en Maarten van Rossem had hierover (natuurlijk) de meest uitgesproken mening: 'glimmende kale koppen vind ik weerzinwekkend'. Midas Dekkers toonde zich iets gematigder, kaal worden is erfelijk, maar hij vond het wel 'een merkwaardige gewoonte van mannen om zich helemaal kaal te scheren'. Om daar nogal vilein en typisch Midas Dekkers aan toe te voegen: 'Misschien denken ze virieler over te komen door het hoofd het uiterlijk van een eikel te geven'. Ja, Midas mag de mensheid graag plagen.

Wim

Gisteravond gaf Midas Dekkers een lezing in de bibliotheek, en als groot liefhebber van zijn werk was ik daar natuurlijk bij. Het was een vrolijke en leerzame avond met veel anekdotes en biologische details. Dekkers is een geweldige spreker die de aandacht moeiteloos vasthoudt. Zijn praatje was opgehangen aan het thema Nederland leest Erik of het klein insectenboek en hij had voor deze lezingencyclus het gehele oeuvre van Bomans nog eens tot zich genomen.

In de pauze was er gelegenheid om een boek te laten signeren, wat ook een mooi moment bleek om mijn vraag te lanceren. Dekkers keek duidelijk verrast op, toch even sprakeloos, en probeerde zich duidelijk voor de geest te halen waar en wanneer hij dit gezegd zou kunnen hebben. Maar uiteindelijk zat hij weer te glimlachen, zei nog iets over kaalheid en viriliteit en liet de zaak verder diplomatiek en veilig in het midden.

Intussen was wel mooi mijn exemplaar van "Alle Beesten II" gesigneerd. Deel I kwam al eerder aan de beurt, toen ik hem eens in Naturalis in het wild tegenkwam.

Na de pauze was er gelegenheid voor het publiek om vragen te stellen. Een van de aanwezigen vroeg de mening van Midas Dekkers over Freek Vonk, de mediabioloog van een nieuwe generatie. Dekkers bleek niet geheel afwijzend te staan tegenover Vonks nieuwe, snelle benadering van biologie, maar was er duidelijk niet gecharmeerd van. Hij vergeleek daarbij de biologie met een groot orgel met veel registers. Hij trok er daar wat van open en zijn collega's weer andere. De registers van Freek Vonk zou hij dichtlaten, of liever nog: afplakken.