Bommelzolder

Woensdag, toen half Nederland zich langs het water stond te verdringen om een glimp op te vangen van de tallships op weg naar Sail Amsterdam, bevond ik mij op het platteland bij Zoeterwoude. Rust, prachtig groene weilanden, geur van vers gemaaid gras en mest.

Aan de Weipoortseweg is hier een piepklein Bommelmuseum gevestigd, een eldorado voor Tom Poesliefhebbers en Toonderfans (zoals ikzelf). Het is fantastisch wat Pim Oosterheert hier sinds 1998 bij elkaar heeft verzameld. Een op het oog (bijna) volledige verzameling boeken en Bommelcuriosa, alles uitgestald op de kleine oppervlakte van deze sfeervolle zolder. Dit is voor mij de ultieme mancave.

De ultieme mancave.

De rondleiding door het sympathieke echtpaar Oosterheert was informatief en verrassend. Pim Oosterheert is een soort wandelende encyclopedie op Toondergebied en heeft ook enkele publicaties op zijn naam staan, o.a. het Bommellexicon waaraan hij 5 jaar gewerkt heeft.

Foto van Pim Oosterheert bij Marten Toonder thuis.

Museum De Bommelzolder is een particulier initiatief en kan alleen op afspraak bezocht worden. Informatie vind je hier. 

Achterberg verbeeld

Gerrit Achterberg verbeeld.

Gezien in het Dolhuys, museum van de psychiatrie, Haarlem.

Gerrit Achterberg (1905-1962) was een van de grootste Nederlandse dichters van de vorige eeuw. Maar hij was ook alcoholist en seksueel gewelddadig. In 1932 en 1933 werd hij enkele malen opgenomen in een psychiatrische inrichting. In 1937 schoot Gerrit Achterberg zijn hospita dood toen zij voorkwam dat hij haar zestienjarige dochter overweldigde. Voor de doodslag kreeg Achterberg TBR (nu TBS), die achttien jaar duurde.

In 1949 kreeg hij de P.C. Hooftprijs. Hoofdthema in zijn werk is de opwekking uit de dood van een verloren geliefde.

Op het papier dat de pop vasthoudt staat de Moordballade, geschreven in 1930. Achterberg heeft de titel van dit gedicht later veranderd in Droomballade.

Kattebelletje van Darwin

Vandaag gezien in Naturalis: een bedankbriefje van Charles Darwin uit 1877. Leuk om daar eens met je neus bovenop te staan. En er was nog meer moois uitgestald. Medewerkers van de bibliotheek van Naturalis hielden een praatje over bijzondere stukken uit de collectie en brachten enkele fraaie voorbeelden mee. O.a. een brief van Alfred Russel Wallace, oude boeken over fabeldieren en een heerlijk boekje uit 1685 over de heilzame werking van koffie, chocolade, maar vooral thee. Dit prachtige werkje op pocketformaat was destijds een bestseller, en boze tongen beweerden dat de auteur ervan, Cornelis Bontekoe, hiervoor betaald was door de VOC. Wat dat betreft is er dus niets nieuws onder de zon.

Josine Vingerling in Huis ter Duin

Op de expositie Art in Noordwijk in Grand Hotel Huis ter Duin kun je deze week nog werk van Josine Vingerling bekijken. Op de tentoonstelling, met voornamelijk schilderijen van de bekende impressionistische kunstenaar Niek van der Plas, staan ook enkele vitrines met Josine's kleine paardensculpturen opgesteld. Verder zijn er nog werken uit een privéverzameling te bewonderen, voornamelijk modernisten.

Het kleurige werk van Niek van der Plas maakt me altijd blij. Ook nu weer prachtige impressies van bollenvelden, strandgezichten en steden (Venetië, Parijs).

De expositie is te zien tot en met zondag 23 augustus 2015 in de Van Berckel Lounge van Huis ter Duin. Dagelijks van 11.00 tot 17.00 uur, entree gratis.

Frank Westerman: De moord op de boekverkoopster

Bij wijze van tussendoortje las ik een longread van uitgeverij Fosfor. Anders dan de naam doet vermoeden is dit een dun boekje, goed voor ongeveer anderhalf uur leesplezier.

De moord op de boekverkoopster (2014) vertelt het verhaal van de moord in 2012 op Marian Heij (60), boekhandelaar in Wageningen. De dader is haar Marokkaanse echtgenoot Nasreddine S. (54), die er ruim een half jaar over gedaan heeft om haar te vergiftigen met druppels muizenverdelgingsmiddel in haar Beerenburg. Maar niet voordat zijn vrouw haar testament in zijn voordeel had gewijzigd. Dit lijkt de plot van een goedkope  pulproman, maar helaas is dit een gevalletje true crime.

Frank Westerman (van wie ik eerder met veel genoegen Dier, bovendier las) schetst aan de hand van gesprekken met haar buren, vrienden en werknemers een portret van het slachtoffer. Niet altijd even positief, maar wie heeft er nu geen minpunten?

Daarnaast worden gebeurtenissen vanaf 2006 in een (nu) logische samenhang gezet. Dat jaar plukte Marian "de woestijnprins" (zoals zij hem noemde) weg van de leestafel in haar boekwinkel en begon een relatie met hem. Het is mij een raadsel hoe een toch intelligente en belezen vrouw als Marian Heij zich al die tijd zo heeft laten beetnemen door deze overduidelijk foute man.

De vele boekenliefhebbers in haar omgeving menen ook een opmerkelijke verandering in haar leesgedrag te bespeuren. Grof gezegd van Privé Domein en de klassiekers naar Marquez en Afrikaanse literatuur. En bij Westerman rijst dan de vraag: "zijn de boeken die je leest een spiegel voor wat er in je omgaat? Of is het andersom: beïnvloedt wat je leest je stemming en evenwichtigheid?" De waarheid zal wel ergens in het midden liggen, denk ik. De uiteindelijke conclusie dat Heij wellicht "haar lot tegemoet heeft gelezen", vind ik dan ook tamelijk vergezocht.

Josine en Apollo

foto's: Patty Lindeboom

Josine Vingerling (hier)

Vreemd tafereel

Zondag rond 12.00 uur was de buitenwatering bij Katwijk nog een rustpuntje (hier), maar gisteren om dezelfde tijd werd mijn nieuwsgierigheid gewekt door een toch wel vreemd tafereel. In het water stond een groepje personen, bewegingloos en kennelijk geheel gekleed, strak naar de zee te kijken. Deze situatie werd van diverse kanten gefilmd en er was een piepkleine tribune opgesteld. Allemaal erg on-Katwijks. Wat was hier aan de hand? Opnamen voor een arthousefilm? Een performance misschien? Achterdochtig keek ik om mij heen, voor je het weet ben je zélf onderdeel van zo'n project.

Een  rondje googelen bracht uitkomst. In het water stond de kunstenaar Sarah Cameron Sunde uit New York, voor een dertien uur durende performance. Een hele getijdencyclus lang, van 07.45 tot 20.45. Eventueel publiek mocht meedoen, liefst in gewone kleren. De hele sessie werd gefilmd om later tijdens Sail Amsterdam vertoond worden. Met haar project 36.5 / a durational performance with the sea wil Sunde mensen bewust maken van de zee en klimaatverandering. Zij heeft daartoe al in verschillende landen eb en vloed getrotseerd. Locaties in Maine, Mexico, San Francisco en later nog Venetië en Bangladesh. En nu in dit exotische rijtje dus ook Katwijk, dat dan wel tweede keus blijkt te zijn. Bij de Zandmotor (nabij Den Haag) was namelijk het getijverschil van 30 cm tussen eb en vloed te weinig voor deze performance.

De uitwatering bij Katwijk heeft een bijzondere geschiedenis. Dit is de monding van de Oude Rijn en hier eindigde de noordgrens (Limes) van het Romeinse rijk. Verderop in zee liggen de resten van De Brittenburg, een Romeins castellum, het laatst gezien in de zestiende eeuw bij extreem laag water. Meermanno in Den Haag heeft hier deze zomer een kleine tentoonstelling over ingericht. Katwijk zelf doet niets met deze bijzondere locatie, geen museum, geen expo. Eerder liet men hier ook al de kans op een Engelandvaardersmuseum glippen.

Waterboys in Caprera

Vandaag teisterde ik mijn omgeving langdurig met het oeuvre van The Waterboys. Gisteravond zagen we in Caprera een echt geweldig optreden van deze folkrockband, en zoals dat gaat moet dan de prettige concertroes nog wat opgerekt worden.

Openluchttheater Caprera in Bloemendaal is een prachtplek voor concerten, een soort amfitheater in een bos. Als het regent ben je natuurlijk zwaar de klos, maar dat was gisteren absoluut niet het geval. Lekker buiten tussen de bomen en overal goed zicht.

The Waterboys hebben min of meer twee kopstukken, gitarist/zanger Mike Scott en fiddlevirtuoos Steve Wickham. De rest van de band wisselt voortdurend, sinds 1983 hebben er meer dan 70 (!) muzikanten in de band gespeeld. De laatste aanwinst, toetsenist Paul Brown, is hopelijk een blijvertje. Ik heb de hele avond gefascineerd naar die man zitten kijken (en luisteren natuurlijk). Zal ik niet snel vergeten, wat een drive en uitstraling!

Er werden veel nummers van het laatste album Modern Blues gespeeld, maar ook wat ouder werk. Bijvoorbeeld The Song of Wandering Aengus, naar een gedicht van W.B. Yeats (lees hier over mijn fascinatie voor dit nummer).

Het was een bijna perfect concert, het geluid stond (zoals gewoonlijk) net iets te hard. Maar eigenlijk paste het wel bij deze muziek en deze avond, en uiteindelijk kon het me niet hard genoeg meer zijn. Dus ik geef  ★★★★★

Best Blauw

De uitwatering bij Katwijk, vanmorgen rond 12.00 uur.

Diepblauwe zee en lucht. Op het strand is het nog erg rustig.

Joukje Akveld: Een aap op de WC

Sommige kinderboeken zijn zo leuk, die wil je zelfs als volwassene wel lezen en in je kast hebben. Een goed voorbeeld daarvan is Een aap op de WC van Joukje Akveld.

Hoewel ik niet bepaald tot de doelgroep behoor, viel ik onmiddellijk voor het verhaal wat hierin verteld wordt, de geschiedenis van de dierentuin van Rotterdam in oorlogstijd. Helder en boeiend laat Akveld ons in 120 prachtig door Martijn van der Linde geïllustreerde bladzijden zien wat er door de oorlog verloren is gegaan en hoe uiteindelijk Blijdorp is ontstaan.

In dit verhaal staat het bombardement van Rotterdam letterlijk centraal. Precies midden in het boek staat een opsomming van de verwoesting: 25.000 huizen, 2400 winkels, 4 ziekenhuizen, 69 scholen, en zo gaat het door. In de oude dierentuin, midden in de stad, vielen geen bommen. Maar door de enorme stadsbrand die volgde op het bombardement zijn wel dieren omgekomen en een aantal ontsnapt. Sommige moesten worden afgeschoten. Toch is dit geen 'zielig' boek, op nuchtere wijze wordt kinderen uitgelegd wat oorlog is. Het staat vol met leuke anekdotes van oppassers van toen en portretten van allerlei dieren. Een fijn boek op prettig formaat, leuk om kado te geven, desnoods aan jezelf.

In het boek staat ook het verhaal van de twee pantserkrokodillen Hakuna en Matata. Die zijn heel oud geworden, 85 jaar of 100 jaar, daarover zijn de meningen verdeeld. Het vrouwtje Matata stierf juli 2014 en het mannetje Hakuna maart 2015. Onderstaande foto's zijn van een bezoekje aan Blijdorp in 2013, ik weet niet of het Hakuna en Matata zijn, maar de kans is dus groot.

Meer Blijdorp vind je hier en hier.

Boleslaw Prus: De pop

926 bladzijden, dat is geen boek maar een project! En in de tussentijd zou je wel vier andere boeken kunnen lezen, dus een dergelijke dikke pil heeft bij mij meestal geen voorrang. Maar hoe anders ging dit bij De pop van de Poolse auteur Boleslaw Prus (1847-1912). Na het lezen van enkele lovende recensies en de eerste twee hoofdstukken, ter kennismaking ergens op internet, wilde ik graag snel verder met dit boek uit 1890.

Volgens de ronkende flaptekst is deze roman niet minder dan het hoogtepunt van het oeuvre van deze schrijver, en kun je het beschouwen als de Max Havelaar, de Madame Bovary, ja zelfs de Anna Karenina van Polen. Centraal staat de tragische liefdesgeschiedenis van de succesvolle, doortastende zakenman Stas Wokulski die op hevige, puberachtige wijze verliefd is op de mooie aristocrate Izabela Lecka, een berekenend ijskonijn. Wokulski, hoe rijk ook, is hierin kansloos. Izabela beschouwt hem als "slechts een koopman" en heeft alleen oog voor de adellijke nietsnutten uit haar eigen klasse.

Voor een uitgebreide bespreking van dit boek verwijs ik graag naar Alek Dabrowski op Uitgelezen Boeken (hier).

De pop komt wat langzaam op gang en is niet bepaald een pageturner, soms kwam ik er bijna niet doorheen. Toch zitten er prachtige stukken in en was ik nu en dan echt getroffen door de obsessie en de neiging tot zelfdestructie van de romantische hoofdpersoon, die ik bijna van alles had willen toeroepen. Maar misschien leest het boek toch prettiger weg als je het in gedeelten tot je neemt, het is tenslotte destijds als feuilleton gepubliceerd. Het verhaal waaiert breed uit, er zijn veel lange dialogen, maar ook allerlei prachtige bijfiguren en situaties, er valt veel te lachen. Mooi oud woordgebruik soms, dat aan Couperus doet denken, daar kan ik erg van genieten. Opvallend is het antisemitisme bij de meeste romanfiguren, dat in de loop van het boek steeds sterker wordt.

Een groot minpunt vind ik de wijze waarop dit boek is uitgegeven, het is veel te dik voor een paperback. Ik vraag me zelfs af of mijn exemplaar een tweede leesbeurt zou overleven, het ligt nu al bijna uit elkaar terwijl ik toch erg zuinig op mijn boeken ben. En de stofomslag is gekreukeld en gescheurd. Heel armoedig van Uitgeverij Veen, dundruk en hardcover zou hier meer gepast zijn geweest.

Horsescape

Foto van korenveld, akkerland, wuivend graan? Niets van dat alles.

De rug van Apollo gaat hier over in het duinlandschap.

Slootjessafari

Slootjessafari. Naturalis, gisteren.